سرمایه گذاری در بخش های مالی، املاک و خدمات تجاری در ترکیه
تایماز گلزار 
ترکیه از جمله کشورهایی است که در سال های اخیر توانسته پیشرفت های قابل توجهی در حوزه های مختلف از خود نشان بدهد. همین امیر موجب شد تا مورد توجه سرمایه گذاران بسیاری ویژه در عرصه بین الملل قرار گیرد. حوزه های مالی، املاک و خدمات تجاری، از جمله این حوزه های می باشند که سود فراوانی را برای سرمایه گذاران داخلی و خارجی به همراه آورده اند.
مزایای سرمایه گذاری در ترکیه
بی شک یکی از مهمترین عوامل رشد اقتصادی ترکیه در سال های اخیر، تغییر در قوانین خرید ملک در ترکیه و کسب شهروندی و اقامت در این کشور، از طریق خرید ملک می باشد. در همین راستا، تغییرات بنیادی زیادی در قوانین، زیرساخت ها و سایر بخش های این کشور بوجود آمد تا بواسطه ایجاد یکپارچگی در ساختار ترکیه، تمامی بخش های آن بتوانند از این فرصت استفاده کنند. از این رو، حوزه مالی در ترکیه یکی دیگر از بخش هایی است که شفافیت ساختار این حوزه، توانست اطمینان سرمایه گذاران داخلی و خارجی را هرچه بیشتر، به ترکیه جلب کند تا آنها از این فرصت های سودآور سرمایه گذاری استفاده کنند.
از سوی دیگر، این کشور از دیرباز با توجه به قرار گرفتن در مسیر جاده ابریشم و همجواری با دریاهای سیاه، اژه و مدیترانه و از همه مهمتر، جای داشتن در بین آسیا و اروپا به عنوان یک مسیر ارتباطی، باعث شده همیشه یکی از اصلی ترین مسیرهای تجاری باشد؛ به همین دلیل، امروزه انواع صنایع و بخش های تجاری در ترکیه توانسته اند رشد زیادی کرده و تعاملات زیادی با سایر کشورها داشته باشند تا هرگونه سرمایه گذاری، بهترین نتیجه را داشته باشد.
- حوزه امور مالی
به دنبال بحران اقتصادیِ داخلی، بخش مالی ترکیه که در اوایل سال 2000 رخ داده بود، ثابت شد به لطف اصلاحات نظارتی و تغییرات ساختاری انجام شده، تا چه میزان این کشور در برابر بحران مالی جهانی که در سال 2009 آغاز گردید، مقاومت دارد. در حالی که اصلاحات در بخش مالی، اعتماد سرمایه گذاران را افزایش داده، این بخش در 15 سال گذشته 51 میلیارد دلار سرمایه گذاری جذب کرده است. خدمات بانکی که اهمیت قابل توجهی در بخش مالی دارند، تقریبا 70٪ از کل خدمات مالی را تشکیل می دهند، این در حالی است که خدمات بیمه ای و سایر فعالیت های مالی نیز از پتانسیل رشد چشمگیری برخوردار هستند.
در ترکیه؛ مجموعا 51 بانک به قرار 33 بانک سپرده گذاری، 13 بانک توسعه و سرمایه گذاری و 5 بانک مشارکت فعالیت می کنند که از این تعداد، 21 بانک دارای سرمایه خارجی هستند (30٪ از کل دارایی ها متعلق به سرمایه گذاران خارجی است). حجم کل بخش بیمه در ترکیه 1.5٪ تولید ناخالص داخلی می باشد که در مقایسه با کشورهای مشابه، هنوز پتانسیل رشد بالایی دارد. با ایجاد شرکت های بیمه جدید که در بازار ترکیه برای خود سهمی باز کردند، بخش بیمه این پتانسیل را فعال می کند. ترکیه، رشد اقتصادی قوی را از خود نشان می دهد که تا حدودی توسط جمعیت جوان و پویای آن می باشد که به طور فزاینده به محصولات و خدمات مالی نیاز دارند.
طی 15 سال اخیر، تولید ناخالص داخلی ترکیه سالانه با رشد متوسط 5.7٪ داشته که و انتظار می رود این نرخ رشد همچنان ادامه پیدا کند. ترکیه همچنین برخی از اهداف اقتصادی برای سال 2023 که مصادف با صدمین سالگرد تاسیس جمهوری این کشور می باشد، تعیین کرده است. یکی از این اهداف، تبدیل استانبول به یک مرکز مهم مالی می باشد. جمعیت بزرگ و جوان ترکیه، نیروی کار واجد شرایط و موقعیت ژئواستراتژیک آن درکنار بازارهای که به سرعت در حال توسعه می باشند، ترکیه را کاندیدای ایده آلی به عنوان یک مرکز مالی بین المللی می کند. از زمان آغاز اجرای این پروژه مالی و پیشرفت های سریع رخ داده، اکنون به عنوان یکی از مراکز مالی نوظهور جهان شناخته می شود.
- حوزه املاک و مستغلات
برای ترکیه که دارای یکی از درخشان ترین بازارهای املاک اروپا می باشد، عبارت «مکان» که اغلب در بازارهای املاک به کار می رود، گفتمان بسیار مناسبی برای کشور است. این کشور با جمعیت بالغ بر 83 میلیون نفر و موقعیت استراتژیک خود به عنوان تقاطع بین اروپا، خاورمیانه و آسیای میانه، با ترکیب بخش قوی ساخت و ساز با تولید تجاری و صنعتی رو به رشد، فرصت های عالی را برای توسعه دهندگان املاک و سرمایه گذاران فراهم می کند. برخی ارقام و داده های مهم مربوط به بخش ساختمان سازی در ترکیه بدین صورت می باشند:
- بخش املاک در یک دهه گذشته حدود 8.4٪ از تولید ناخالص داخلی را تشکیل داده است. به لحاظ سرمایه گذاری نیز، کل ورودی سرمایه گذاری مستقیم خارجی در سال 2017، 10.8 میلیارد دلار به ثبت رسیده، سهم بخش های املاک وساخت و ساز در این مقدار 4.6 میلیارد دلار یعنی 42.9٪ شده است.
- به خصوص اقدامات تحولات شهری و پروژه های کلان در شهرهایی چون استانبول، آنکارا و ازمیر، به فعالیت های پیش رو در آینده ای نزدیک، جهت می دهد.
- طرح نوسازی و تحولات شهری 7.5 میلیون مسکن را در بر خواهد گرفت. این مبادرت که دارای بودجه 400 میلیارد دلاری می باشد، کمک بزرگی به بخش خصوصی خواهد کرد.
- ترکیه، مطابق شاخص قیمت های جهانی مسکن نایت فرانک، در شاخص افزایش قیمت سالانه در سه ماهه سوم سال 2017 در بین 56 منطقه، در رتبه 6 قرار گرفت. این کشور با قیمت هایی که رشد سالانه 11.1٪ داشته اند، با پشت سر گذاشتن: استرالیا، لتونی و هند، تبدیل به یکی از بهترین بازارهای با عملکرد خوب در جهان شده است.
- تعداد کل مسکن فروخته شده در بازار املاک سال 2017، 1.4 میلیون واحد بوده است. با لغو قانون متقابل در سال 2012 فروش مسکن به اتباع خارجی نیز افزایش یافت. در سال 2017 با رشد 22.2 درصدی در ترکیه نسبت به سال قبل آن، در مجموع 22,234 واحد مسکن فروخته شد.
- با وجود رشدی که ترکیه طی سال های اخیر داشته، از نظر میانگین منطقه قابل اجاره برای هر شخص همچنان از میانگین اروپا عقب مانده است. این نشان می دهد که پتانسیل رشد در بخش خرده فروشی همچنان ادامه دارد.
- طبق داده های وزارت فرهنگ و گردشگری، از پایان سال 2016 در ترکیه 3,641 عدد هتل امتیاز بندی شده و در این هتل ها 426,981 اتاق وجود دارد. هتل های 5 ستاره 42.7٪ از سهم کل هتل ها را تشکیل می دهند، سهم هتل های 4 ستاره نیز 24.8٪ و سهم هتل های 3 ستاره نیز %12.6 می باشد.
- حوزه خدمات تجاری
ترکیه علاوه بر موقعیت استراتژیک خود در تقاطع بین اروپا، کشورهای مشترک المنافع، خاورمیانه و آفریقای شمالی، به واسطه پتانسیل موجود در کشور، افزایش سرانه درآمد و افزایش جمعیت نیروی کار، تاثیر مثبتی در توسعه بخش خدمات کسب و کار داشته است. این کشور در زمینه مهندسی و معماری، در خصوص داشتن خدمات مشاوره، تست فنی و مراکز پشتیبانی تجربه قابل توجهی در طیف گسترده ای از شعب خدمات تجاری دارد. همچنین در زمینه های بازرسی و حسابداری، مشاوره حقوقی و مشاوره نیز دارای تخصص می باشد.
- مشاوره در زمینه مهندسی و معماری
- شرکت های مهندسی مشاوره در زمینه مهندسی و معماری در ترکیه، در حوزه های معماری، طراحی، طراحی فنی، برنامه ریزی شهری، خدمات علمی و فنی خدمات ارائه می کنند.
- نیروی کار واجد شرایط، خدمات مقرون به صرفه در مقایسه با استانداردهای بین المللی، تخصص در بازارها و انواع پروژه های مختلف، از جمله عناصری هستند که به حرکت این بخش ها رو به جلو کمک می کنند.
- فقط در سال تحصیلی 2015-2016 ترکیه، در مجموع 3,785 دانشجو از رشته های مهندسی و امور مهندسی دانشگاه ها و 14,585 دانشجو از گروه های معماری و ساخت و ساز فارغ التحصیل شدند.
- تست فنی
- بازار تست فنی در طیف گسترده ای از زمینه ها از قبیل تست ترکیب و خلوص، معاینه فنی و حمل و نقل جاده ای فعالیت می کند.
- در کل گردش مالی سالانه این خدمات در یک دهه گذشته نمودار افزایشی از خود نشان داده و با ادامه رشد بخش هایی از قبیل: تولید، خودرو، مواد شیمیایی و فناوری اطلاعات و ارتباطات، نیاز به آزمایش فنی را افزایش خواهد داد.
- مراکز پشتیبانی
- بعد تاسیس اولین مرکز در سال 1990 به بعد مراکز پشتیبانی در ترکیه، شتاب بیشتری به خود گرفتند.
- با توجه به داده های انجمن مراکز پشتیبانی ترکیه، در حالی که ارزش بازار در سال 2013، 2.9 میلیارد لیر بوده، این میزان بطور مثال در سال 2016 به رقم 4.5 میلیارد لیر افزایش یافت. به همین ترتیب در دوره مذکور تعداد مراکز پشتیبانی در سطح کشور از 1,124 به 1,229 رسید؛ تعداد پرسنل استخدامی در این مراکز نیز از 70,200 به 85,000 نفر افزایش یافت.
- مراکز پشتیبانی در هدف دارد تا سال 2,023 به رقم بلند پرواز 300 هزار نفر نیروی کار دست یابد.
- خدمات دانش بنیان
- خدمات مبتنی بر دانش از قبیل: بازرسی و حسابداری و مشاور حقوقی نیز، نقش بزرگی در اقتصاد ترکیه دارند.
- اقتصاد زنده و محیط کار بهبود یافته در کشور، راه را برای افزایش تعداد شرکت های خارجی در آن هموار کرده است.
- تعداد شرکت های با سرمایه خارجی در ترکیه طی 10 سال اخیر 4 برابر بیشتر شده و برای نمونه در سال 2016 به 52,700 عدد رسیده است. این افزایش همراه با محیط کسب و کار بهبود یافته، به رشدِ بخشِ خدماتِ مبتنی بر دانش در ترکیه، منجر شده است.
سایر فرصت های سرمایه گذاری در ترکیه
- سرمایه گذاری در بخش های هوایی، کشاورزی، غذای، گردشگری و علوم زیستی در ترکیه
- سرمایه گذاری در بخش های شیمی، معدن و فلزات، ماشین آلات و خودرو در ترکیه
- سرمایه گذاری در بخش های: زیرساختی، فناوری اطلاعات و انرژی ترکیه
تهیه و تنظیم: فرناز ممقانی
منبع: V1.invest.gov.tr
