سرمایه گذاری در بخش های هوایی، کشاورزی، غذای، گردشگری و علوم زیستی در ترکیه

موقعیت ممتاز ژئوپلتیکی، آب و هوایی، جغرافیایی، اقلیمی و تاریخی، نه تنها موجب شده کشور ترکیه از تنوع بالایی در سبک زندگی و صنعتی بهره ببرد، بلکه موقعیت های فراوانی را نیز جهت سرمایه گذاری بوجود آورد. مدیریت و برنامه ریزی درست درکنار بهره گیری مناسب از چنین ظرفیت هایی، ترکیه را به مقصدی پرسود برای سرمایه گذاران تبدیل کرده است.

حوزه های سودآور برای سرمایه گذاری در ترکیه

امروزه، ترکیه جزو کشورهایی به شمار می آید که علاوه بر فرصت های متعدد سرمایه گذاری در حوزه های مختلف، بویژه برای سرمایه گذاران خارجی، سودآوری زیادی نیز دارد. در چنین شرایطی، تصویب قوانین حمایتی از سرمایه گذاران جهت تضمین سرمایه گذاری هایی آنها، فضا را برای آنها بیش از پیش محیا کرده است؛ از جمله این فرصت ها و دلایل چنین سرمایه گذاری هایی، می توان به سرمایه گذاری در حوزه های: صنایع دفاهی و هوافضا، کشاورزی، صنایع غذایی، حوزه گردشگری و علوم زیستی، اشاره داشت.

1. صنایع دفاع

طی یک دهه گذشته، صنعت دفاعی و حمل و نقل هوایی ترکیه دستخوش تحولات گسترده ای شده است. ترکیه با موفقیت ویژه ای که در سال های اخیر کسب کرده، امروزه تبدیل به یکی از سریعترین کشورهای در حال توسعه در زمینه های دفاعی و هواپیمایی شده است. شرکت های دفاعی و حمل و نقل هوایی ترکیه با اقدامات مختلف انجام شده، با ارائه محصولات رقابتی و با کیفیت در سراسر جهان و ایفای نقش کلیدی در پروژه های بین المللی، تجربه و اهمیت خود را به طور کامل نشان داده اند. شرکت های ترکیه ای به کمک نیروی کار واجد شرایط و زیرساخت های تکنولوژیک برتر، قادر به برآورده کرده نیازهای داخلی بسیاری از کشورها هستند. این شرکت ها در بسیاری از زمینه ها از قبیل: توسعه طراحی اصلی، تولید داخلی، نوسازی، اصلاح و مطالعات تحقیق توسعه و پروژه های بین المللی، در بسیاری از مناطق مهم صنعت دفاعی و حمل و نقل هوایی فعالیت می کنند.

امروزه، صنعت دفاعی ترکیه از نظر فرصت ها، کیفیت و کفایت با سهمی که در بسیاری از پروژه های داخلی ایجاد کرده، به یک موقعیت بسیار پیشرفته رسیده است. صنعت دفاعی ترکیه بواسطه زیرساخت های مناسب و لازم و نیز به ثمر رساندن پروژه های دفاعی داخلی، توانسته هم نیازهای نیروهای مسلح کشور را تامین کرده و هم یکی از بازیکنان مهم بازار دفاع بین المللی باشد؛ بر این اساس، در سال های آینده شاهد افزایش سهم صنعت دفاعی ترکیه در بازارهای داخلی و بین المللی خواهیم بود. ترکیه از جمله کشورهایی که است مه بودجه بالایی را به صانایع دفاعی خود اختصاص داده است. از این رو، حجم تجارت صنعت دفاعی داخلی در دهه گذشته، دو برابر شده و تا پایان سال 2016 به 6 میلیارد دلار رسید.

2. حمل و نقل هوایی

طی یک دهه گذشته در راستای توسعه صنعت حمل و نقل هوایی و دفاعی ترکیه، صادرات در این حوزه به همراه فرصت های همکاری بین المللی برای شرکت های ترکیه افزایش یافته است. صادرات این بخش که در سال 2007، 600 میلیون دلار بوده، در سال 2016 به 2 میلیارد دلار افزایش یافته که در سال 2016 و به لطف ظرفیت بالای تولید و پیشرفته، ارزش کلی سفارشات این صنعت به 12 میلیارد دلار رسید. در همین راستا، تعداد شرکت های هواپیمایی در سال 2004 از 34 میلیون به 193 میلیون در سال 2017 افزایش یافت و در حالی که اندازه ناوگان هواپیمایی از 162 به 540 افزایش پیدا کرده، تعداد هواپیماهای غیرنظامی بین سال های 2003 و 2016 از 626 به 1417 افزایش یافته است؛ در همین مدت، حجم تجاری مشاغل هواپیمایی از 2.2 میلیارد دلار به 20 میلیارد دلار رش داشته است.

3. کشاورزی و مواد غذایی

کشاورزی ترکیه بواسطه وجود رودهای دجله و فرات، شرایط مطلوب جغرافیایی، آب و هوا عالی، خاک های فراوان قابل کشت و نیز داشتن منابع آبی فراوان، یکی از کشورهای پیشرو جهان در زمینه کشاورزی و مواد غذایی است. ترکیه با ایجاد اشتغال برای %20 جمعیت کاری، دارای یک صنعت کشاورزی و غذایی قوی است که در سال 2016 توانست 6.1٪ از تولید ناخالص ملی کشور را به خود اختصاص بدهد. سهم مالی این بخش در تولید ناخالص ملی بین سال های 2002 و 2016 با 40 درصد افزایش، در سال 2016 به 52.3 میلیارد دلار رسید. از دیگر نقاط قوت این بخش می توان به حجم بازار در مقایسه با جمعیت جوان کشور، اقتصاد پویای بخش خصوصی، درآمد بالای گردشگری و شرایط مطلوب اقلیمی، اشاره کرد. درچنین شرایطی که ترکیه هفتمین تولیدکننده بزرگ کشاورزی می باشد، در زمینه تولیدات: انجیر خشک، فندق، انگور خشک بدون هسته/انگور خشک و زردآلو خشک در جهان کشوری پیشرو است.

همچنین این کشور در زمره تولیدکنندگان برتر عسل جهان قرار دارد. ترکیه در سال 2016 با تولید 18.5 میلیون تن شیر در موقعیت پیشرو در منطقه به لحاظ تولید شیر و محصولات لبنی قرار گرفت. در همان سال 35.3 میلیون تن غلات، 30.3 میلیون تن سبزی، 18.9 میلیون تن میوه، 1.9 میلیون تن گوشت مرغ و 1.2 میلیون تن گوشت قرمز تولید شد. علاوه بر این، در حالی که تعداد کل گونه های گیاهی در اروپا 11,500 می باشد، تخمین زده می شود که کل گونه های گیاهی در ترکیه 11,000 نوع باشد. این کشور در سال 2016 با صادرات 1,781 نوع محصول به بیش از 190 کشور، درآمد تجاری 16.9 میلیارد دلاری کسب کرده است. همچنین، ترکیه در حوزه کشاورزی در راستای اهدافی که برای 2023 قصد رسیدن به آنها را دارد، تلاش دارد جزو پنج تولیدکننده برتر جهان قرار گیرد. چشم انداز ترکیه برای سال 2023 اهداف زیر را دنبال می کند:

• افزایش تولید ناخالص ملی کشاورزی به 150 میلیارد دلار
• افزایش صادرات محصولات کشاورزی به 40 میلیارد دلار
• افزایش سطح قابل آبیاری از 5.4 میلیون به 8.5 میلیون هکتار
• کسب مقام اول در زمینه شیلات در مقایسه با اتحادیه اروپا

4. گردشگری

ترکیه، دهمین مرکز توریستی محبوب در جهان که در سال 2017 میزبان بیش از 38.6 میلیون گردشگر بوده و همچنان به ارائه فرصت های سرمایه گذاری گسترده در صنعت توسعه یافته و بخش درحال توسعه گردشگری ادامه می دهد. بخش گردشگری با موقعیت مطلوب، پتانسیل های فعلی، پروژه های بزرگ و اهداف بلند پروازانه تعیین شده برای سال 2023، به رشد ادامه می دهد. اگرچه در سال های اخیر افزایش چشمگیر سرمایه گذاری در کشور مشاهده شده، اما هنوز فرصت های بسیار خوبی برای سرمایه گذاری های جدید وجود دارد. مناطق آناتولی شرقی و جنوب شرقی، علاوه بر گردشگری فرهنگی، به سبب ویژگی های منحصر به فرد منطقه ای، از لحاظ هتل های کوچک پانسیون مانند که با تاریخ و فرهنگ آن مطابقت دارد، می تواند برای ارزیابی پتانسیل بالقوه اش، مورد توجه قرار گیرد. برخی از ارقام و داده های مهم صنعت گردشگری ترکیه بدین صورت می باشد:

• طبق داده های سازمان جهانی گردشگری سازمان ملل (UNWTO)، ترکیه در سال 2016، دهمین مرکز گردشگری محبوب جهان بوده است.
• با توجه به داده های وزارت فرهنگ و گردشگری، در حالی که تعداد گردشگر خارجی که در سال 2017 به ترکیه آمده اند 38.6 میلیون بوده، در همان سال کل درآمد حاصل از صنعت گردشگری 26 میلیارد دلار بوده است.
• رشد در صنعت گردشگری ترکیه طی سال های اخیر بیش از میانگین متوسط جهانی بوده و سهم مستقیم صنعت در رفع کسری حساب جاری در سال 2017، 6 بوده است.
• از پایان سال 2017، 12,856 مرکز اقامتی ثبت شده در ترکیه وجود دارد. 9,186 عدد از این مراکز دارای مجوز اعطا شده توسط شهرداری های مربوطه بوده، مابقی 3670 مرکز نیز دارای گواهینامه تجارت گردشگری می باشند. کل ظرفیت تخت خواب این مراکز بالای 1,482,492 می باشد.
• ساخت پروژه ای که نیاز 74,130 تخته ترکیه را برآورد کند، در حال ادامه است. ترکیه در حوزه گردشگری مذهبی نیز، یکی از معدود کشورهایی است که اماکن مقدس متعلق به ادیان مختلف در آن قرار دارند. از مجموع 316 بنای تاریخی مقدس، 167 عدد آن متعلق به اسلام، 129 به مسیحیت و 20 مورد مربوط به مذاهب یهودی است.
• با در نظر قرار دادن تعداد بازدیدکننده خارجی، آنتالیا بیشترین شهر منتخب ترکیه می باشد. 25٪ گردشگران خارجی سال 2017 مربوط به شهر آنتالیا بوده و مرکز این استان به همراه بخش های حومه از قبیل کمر، بِلِک و کاش، دارای بیش از 500 هتل 4 و 5 ستاره هستند. تعداد زنجیره هتل ها و گروه های مربوطه از سال 2001 به بعد دو برابر بیشتر شده و امروزه به بیش از 165 رسیده ست. این زنجیره 165 تایی بیش از 824 هتل در ترکیه دارند. از این زنجیره هتل ها 82٪ داخلی، 15٪ خارجی و 3٪ نیز مشارکت داخلی- خارجی هستند.
• ترکیه با خط ساحلی 7200 کیلومتری، 454 عدد ساحل با پرچم آبی دارد که بعد اسپانیا با 579 ساحل با پرچم آبی، در بین 38 کشور در جایگاه دوم قرار دارد.
• در حالی که ترکیه از لحاظ پتانسیل گردشگری چشمه های آبگرم، بین 7 کشور نخست جهان قرار گرفته، با داشتن 1500 چشمه حرارتی دارای رتبه اول در اروپا می باشد. ظرفیت کل تختخواب در مراکز رفاهی آبگرم، به 55,140 رسیده است.
• منطقه بِلِک به عنوان مرکز مهم گُلف ترکیه محسوب می شود. بلک با 15 زمین گلف، 50 هزار ظرفیت تختخواب و 2 میلیون گردشگر از محبوب ترین مراکز گردشگری جهان است. این منطقه همچنین در سال 2008 از سوی انجمن بین المللی اپراتورهای تور گلف (IAGTO)، به عنوان بهترین مقصد گلف در اروپا انتخاب شد.
• در لیست 10 شهر پر بازدید جهان که توسط فوربس تراول (Forbes Travel)، و بر اساس داده های گردشگری سال 2017 تهیه شده، استانبول در رتبه ششم قرار گرفته است.
• بخش گردشگری تا سال 2023 بازدید سالانه 50 میلیون گردشگر و درآمد 50 میلیون دلاری را در هدف دارد.
• در حالی که دولت ترکیه حمایت هایی همچون هزینه های پایین خدمات و نرخ مالیات پایین را ارائه می دهد، از طرف دیگر نیز سیاست هایی را دنبال می کند که هرگونه موانع بروکراسی که می تواند رشد بخش گردشگری را آرام تر کند را از بین ببرد.

5. علوم زیستی

در ترکیه بخش بهداشت و صنایع مرتبط با آن، از اهمیت استراتژیک زیادی برخوردار می باشند. در این راستا، در سال 2004 و با اجرای «برنامه تحول سلامت» توسط وزارت بهداشت ترکیه، این کشور تعهد خود را نسبت به اصلاحات لازم در این حوزه نشان داد. در حالی که این اصلاحات تحولات مهمی را در سیستم سلامت کشور ایجاد کرد، با سرمایه گذاری های صورت گرفته در زمینه های تحقیق توسعه ونوآوری، بخش سلامت نیز حمایت شد. برخی آمار و ارقام مهم مربوط به بخش دارویی ترکیه بدین صورت می باشند:

• بازار داروی ترکیه نسبت به سال 2015، در سال 2016 با رشد 16.5 درصدی به ارزش 20.7 میلیارد لیر دست یافت. فروش واحد در مدت مشابه نیز با افزایش 4.7 درصدی به 2.23 میلیارد رسید.
• با توجه به گزارش تهیه شده از سوی IMS و Technavio، ترکیه در رتبه بندی کشورهای رشد یافته در صنعت دارویی، در بین 20 کشور قرار گرفته است.
• پیش بینی می شود بازار دارویی ترکیه بین سال های 2016-2025 رشد سالانه 11٪ بر اساس لیر داشته و میزان فروش دارو به ازای هر نفر که در سال 2015، 97 دلار بود، تا سال 2025 به 128 دلار افزایش یابد.
• تقریبا 300 شرکت داروسازی در این بخش فعالیت می کنند. از 67 تاسیسات تولیدی که مطابق با استانداردهای بین المللی می باشد، 12 تای آن متعلق به شرکت های چند ملیتی است.
• در ترکیه 12 مرکز تولید مواد اولیه دارویی وجود دارد که 3 تای آن متعلق به شرکت های چند ملیتی می باشد.
• در این بخش تقریبا برای 31 هزار نفر اشتغال زایی ایجاد شده و بالای 11,500 محصول تولید می شود.
• حجم صادرات دارویی در سال 2011، 610 میلیون دلار بوده است که طی 5 سال گذشته با افزایش 41.4 درصدی توانست در سال 2016 به 863 میلیون دلار برسد.
• تولیدکنندگان دارو در ترکیه به بیش از 170 کشور صادارت انجام داده و قسمت اعظم این تجارت با اتحادیه اروپا، خاورمیانه و منطقه آفریقای شمالی و کشورهای مشترک المنافع انجام می شود.
• مقررات در این بخش، مطابق با بخشنامه های اتحادیه اروپا می باشد.

برخی آمار و ارقام مهم مربوط به صنعت تجهیزات پزشکی ترکیه عبارتند از:

• ارزش بازار تجهیزات پزشکی ترکیه در سال 2016، فراتر از 2.3 میلیارد دلار بوده است.
• حدود 1000 تولیدکننده دستگاه های پزشکی در ترکیه وجود دارند.
• در بخش تجهیزات پزشکی در استانبول، آنکارا و سامسون، متحد شدن دیده می شود.
• پیش بینی می شود بازار بین سال های 2016 و 2020 با 6.8 درصد در سال بر اساس لیر رشد کند.
• 29 پروژه بهداشتی جدید با ظرفیت 41 هزار تخته، در چند سال آینده تقاضای فزاینده این بخش را برآورده خواهند کرد.
• تعداد گردشگر در بخش گردشگران پزشکی در سال 2008، 74 هزار نفر بوده، این میزان در 2016 تقریبا به 1 میلیون نفر رسید. انتظار می رود این رشد در صنعت باعث افزایش بیشتر تقاضا برای وسایل پزشکی شود.
• مقررات مربوط به تجهیزات پزشکی، مطابق با بخشنامه های اتحادیه اروپا می باشد.

سایر فرصت های سرمایه گذاری در ترکیه

1. سرمایه گذاری در بخش های شیمی، معدن و فلزات، ماشین آلات و خودرو در ترکیه
2. سرمایه گذاری در بخش های مالی، املاک و خدمات تجاری در ترکیه
3. سرمایه گذاری در بخش های: زیرساختی، فناوری اطلاعات و انرژی ترکیه

تهیه و تنظیم: تایماز گلزار

منبع: V1.invest.gov.t