تایماز گلزار امروزه برخی از مردم به دلایلی مختلف، تلاش دارند با «دریافت مجوز کار»، از موقعیت های کاری در سایر کشورها به منظور کسب درآمد بیشتر، کار کردن در شرایط بهتر، کسب تجربه یا به دلیل دعوت به همکاری، استفاده کنند. در چنین شرایطی، برخی کشورها مانند ترکیه به دلیل پیشرفت ها چشم گیر و رشد اقتصادی خود طی دهه های اخیر، بیش از پیش مورد توجه نیروکارکار خارجی قرار گرفته اند؛ از این رو، این افراد می توانند با آگاهی از شرایط دریافت مجوز کار در ترکیه، به صورت قانونی مشغول به کار شوند.
ترکیه و موقعیت اقتصادی آن
بی شک، ترکیه در دهه های اخیر یکی از بهترین نمونه ها در رابطه با شرایط مساعد جهت کار و زندگی و داشتن شرایط مساعد جهت حضور قانونی نیروهای ماهر خارجی برای فعالیت و کار در بخش های مختلف این کشور می باشد. این کشور که علاوه بر واقع شدن در شاهراه ارتباطی آسیا و اروپا، از گذشته های دور همواره یکی از اصلی ترین مسیرهای تبادلات تجاری با گردش بالای مالی بوده، دارای فرصت های کاری زیادی نه تنها برای شهروندان خود، بلکه اتباع خارجی نیز می باشد. از این رو، با توجه به اینکه هر تبعه خارجی برای فعالیت قانونی در ترکیه، نیازمند دریافت «مجوز اقامت کاری» می باشد، از این طریق می تواند از تمامی حق و حقوق قانونی و مزایای داشتن قرارداد معتبر کاری، بهره مند شود.
درسترسی ترکیه به دریاهای مهمی چون: سیاه، اژه و مدیترانه، بهره مندی از منابع طبیعی مانند دشت ها و زمین های کشاورزی سرسبز و حاصلخیز، استفاده از فناوری های نوین دیجیتالی، توسعه انواع خدمات شهری و رفاهی، عملکرد عالی در جذب سرمایه های داخلی و خارجی، استفاده بهینه از صنایع سودآوری چون: گردشگری، املاک، خودروسازی و …، به روزرسانی قوانین مالی و تجاری، برقراری روابط تجاری و سیاسی مناسب با تمامی کشورهای جهان و مدنظر قرار دادن معیارها و استانداردهای جهانی در تمامی بخش های مدیریتی، همگی از عوامل مهم در پیشرفت و توسعه ترکیه و زمینه سازی جهت جذب نیروی کار خارجی در این کشور می باشند.
مجوز کار ترکیه
همانگونه که پیش تر اشاره شد، شرایط اقتصادی ترکیه به دلیل دستاوردها و پیشرفت های فراوانی که داشته، امروزه قابلیت بهره مندی از نیروی کار خارجی را بیش از پیش، دارا می باشد. بر این اساس، اتباع خارجی زیادی به منظور کسب درآمد بیشتر، کار کردن در شرایط بهتر، بدیت آوردن تجربه های کارآمدتر یا به درخواست موسسات یا بنگاه های کاری ترکیه، از طریق «دریافت مجوز کار (مجوز اقامت کاری ترکیه)»، علاقه مند به کار در این کشور هستند. لذا، این افراد برای اینکه بتوانند از تمامی مزایای چنین اقدامی بهره مند شوند (مانند بیمه درمانی یا تامین اجتماعی، حقوق قانونی و سایر مزایا)، باید پیش تر از شرایط، مراحل و قوانین چنین اقدامی باخبر باشند.
انواع ویزای کاری ترکیه
در حالت کلی و صرف نظر از دلایل یا نحوه یافتن کار در ترکیه توسط شما، 4 نوع مجوز کار در ترکیه برای متقاضیان ارائه می شود که صدور هر یک از آنها، وابسته به حرفه انتخابی شما در این کشور، قوانین دولت و شرایط مربوطه آن حرفه، می باشد؛ براین اساس، انواع مجوز و ویزای کاری در ترکیه، عبارتند از:
- مجوز موقت کار/کواتاه مدت (Temporary Work Permit): این نوع مجوز کار که معمولا اعتبار آن برای بار اول حداکثر «یک ساله» می باشد، صدور این مجوز مشروط به کار کردن تبعه خارجی در محل کار مشخصی با تخصص موردنظر متعلق به افراد یا مراکز زیر است:
- یک شخص حقیقی یا حقوقی
- محل کار عمومی یا خصوصی
- موسسه یا سازمان
- مجوز نامحدود/دائمی (Indefinite Permit): همانند مجوز اقامت طولانی مدت یا دائمی، اگر شما مجوز کار موقت/کواتاه مدت خود را برای 8 سال پیاپی تمدید کرده و طی این مدت قانونا به کار پرداخته باشید، می توانید مجوز کار دائمی/نامحدود دریافت کنید؛ لازم به ذکر است، این قانون همیشه دردسترس نبوده و گاهی متناسب با مقتضای زمان، ممکن است لغو یا بکار گرفته شود.
- مجوز مستقل (Independent Permit): زمانی که هدف تبعه خارجی از دریافت مجوز کار در ترکیه راه اندازی کسب و کار و خوداشتغالی باشد، به شرط حائز شرایط بودن، می تواند مجوز کار مستقل را دریافت کند.
- مجوز فیروزه ای (Turquoise Permit): این کارت، در واقع نوعی مجوز کار منحصر به فرد است که دارای اعتبار نامحدود بوده و به تبعه خارجی اجازه می دهد به طور دائم در ترکیه زندگی و کار کنند (خانواده این فرد نیز می توانند به طور قانونی در ترکیه زندگی کنند).
شرایط ارائه درخواست برای دریافت مجوز کار در ترکیه
ناگفته پیداست، یکی از اصلی ترین شرایط ارائه درخواست برای دریافت مجوز کار در ترکیه، داشتن گواهی بابت تخصص و مهارتی است که شما قصد دارید بواسطه ان در این کشور به کار بپردازید. در چنین شرایطی، موسسه یا شرکتی که قرار است در آن به کار مشغول شوید نیز، باید دارای شرایطی باید که برخی از آنها بدین شرح می باشند:
- حداقل سرمایه محل کار شما در ترکیه، باید در حدود 100 هزار لیر باشد.
- حداقل درآمد حاصل از فروش ناخالص، باید در حدود 800 هزار لیر باشد (یا میزان صادرات آنها در سال قبل، حدودا برابر با 450 هزار لیر باشد).
- حداقل باید 5 نفر از کارکنان محل کار شما در ترکیه، شهروند ترکیه باشند (به ازای هر 5 کارمند ترکیه ای، باید 1 کارمند خارجی حضور داشته باشد).
- درصورتی که تبعه خارجی به عنوان یکی از شرکای محل کار خود در ترکیه می باشد، می بایست حداقل 5 نفر از نیروی کار آنجا، شهروند ترکیه بوده و طی 6 ماه اخیر از تاریخ دریافت مجوز کار ترکیه، در آن محل کار کرده باشند.
- در صورت اخذ مجوز کار به عنوان شریک شرکت، تبعه خارجی حداقل باید حدود 20 درصد از سهام شرکت را در اختیار داشته باشد (بیش از 40 هزار لیر).
- میزان حقوق پرداختی به نیروی کار خارجی، باید بیش از حداقل حقوق تعیین شده توسط اداره کار ترکیه باشد.
نکته مهم:
- شرط 1، 2 و 3، مشمول مشاغلی چون: کار در خانه و نگهداری از بیماران، سالمندان و کودکان، نمی گردند.
- اگر شرکتیا موسسه محل اشتغال تبعه خارجی، یک شرکت گردشگری و مسافرتی باشد، نیازی به رعایت شرط 4 نخواهد بود.
نحوه دریافت مجوز کار ترکیه
پیش از هرچیز، باید درنظر داشت دریافت مجوز کار ترکیه، به چندین روش قانونی امکان پذیر است که شما می توانید بسته به شرایط خود، از یکی از روش های زیر اقدام کنید؛ این روش ها که معمولا شرایط، مراحل و مدارک مربوط آنها کمی باهم تفاوت دارد، عبارتند از:
- اقدام به دریافت آن، زمانی که در کشور خود حضور داشته و شما باید درخواست دریافت مجوز کار را به سفارت یا کنسولگری ترکیه در کشور خود، ارائه دهید.
- اقدام به دریافت آن، زمانی که در ترکیه حضور داشته و شما باید درخواست دریافت مجوز کار را به اداره مهاجرت ترکیه در شهری که در آن ساکن هستید، ارسال کنید
- دریافت دعوت به کار از یک کارفرمای ترکیه ای و مراجعه به سفار یا کنسولگری ترکیه (اگر در کشور خود هستید)، یا اداره مهاجرت در شهر محل سکونت خود در ترکیه.
شرایط و مدارک لازم برای دریافت مجوز کار ترکیه
پیش از هر چیز، ذکر این نکته ضروری است صرف نظر از مکانی که اکنون در آن اقامت دارید (کشور خود یا ترکیه)، هرگونه درخواست به کار از طرف نیروی کار خارجی یا ابراز تمایل به جذب نیروی کار خارجی توسط کارفرمایان ترکیه ای، باید آنلاین و در سامانه «دولت الکترونیکی ترکیه (E-Devlet)» به ثبت برسد. در چنین شرایطی، مقامات ذی صلاح تمامی درخواست های ارسالی را بررسی و درصورت احراز شرایط، اجازه نمایش فرصت های شغلی را به اتباع خارجی یا درخواست های ارسالی آنها را برای کارفرمایان ترکیه ای، خواهد داد.
پس از ثبت آنلاین هرگونه درخواست، یک شماره مرجع برای متقاضیان و کارفرمایان صادر می گردد تا بتوانند درخواست های خود را به صورت آنلاین، پیگیری و درصورت وجود گزینه های موردنیاز، نسبت به آن اقدام کنند؛ روش ها، شرایط و مدارک مورد نیاز برای هر یک از طرفین، به شرح زیر می باشد:
- ارائه درخواست مجوز کار ترکیه در کشور خود
زمانی که شما در کشور خود حضور داشته و درخواستی مبنی بر تمایل به کار در ترکیه را برای سفارتخانه یا کنسولگری این کشور ارسال و در سامانه مربوطه ثبت می کنید، درصورتی که یک کارفرمای ترکیه ای نیازمند فردی با تخصص و مهارت شما داشته باشد، معمولا تمایل خود را در وب سایت «E-Devlet» اعلام می کند؛ بر این اساس، طی 10 روز کاری علاوه بر مشخص شدن نتیجه درخواست شما، درصورت ابراز تمایل یک کارفرمای ترکیه ای، دعوتنامه ای از سوی وی و با تایید مقامات ذی ریط در مدت اعلام شده، برای فرد متقاضی ارسال خواهد شد.
پس از این مرحله، می بایست کلیه مدارک درخواستی ظرف مدت 6 روز کاری به صورت حضوری یا پستی، به وزارت کار و تامین اجتماعی ارسال شود تا مدارک مربوط به متقاضی و کارفرما ارزیابی شوند. در چنین شرایطی و پس از تایید کلیه مدارک، متقاضی باید هزینه ویزای کار را پرداخته تا مجوز اقامت کاری وی صادر گردد؛ لازم به ذکر است، فرد متقاضی حداکثر 180 روز از زمان صدور مجوز کار خود، فرصت دارد تا به وارد خاک ترکیه شده و به کار مشغول شود.
- ارائه درخواست مجوز کار ترکیه در ترکیه
درصورتی که تبعه خارجی حداقل برای 6 ماه در ترکیه اقامت داشته باشد، می تواند برای دریافت مجوز کاراقدام و در سامانه دولت الکترونیکی ترکیه، درخواستی مبنی بر این امر ثبت کند. در این حالت نیز، اگر یک کارفرمای ترکیه ای تمایل به استخدام تبعه خارجی طبق ضوابط مربوطه داشته باشد، می تواند درخواست خود را در وب سایت e-Devlet ثبت و از طریق روشی که پیش تر اشاره شده، نسبت به استخدام تبعه خارجی اقدام کند؛ پس از تایید درخواست، کارت مجوز کار برای نیروی کار خارجی از طریق اداره پست ترکیه (PTT)، به آدرس درج شده وی در مدارکش ارسال می شود (از طریق سامانه نیز، قابل پیگیری است).
مدارک کلی مورد نیاز برای مجوز کار ترکیه
| مدارک کلی مربوط به فرد متقاضی | مدارک کلی مربوط به کارفرما |
| فرم درخواست مجوز کار | فرم درخواست استخدام نیروی کار خارجی |
| کپی پاسپورت | صورت سود و زیان و ترازنامه سال گذشته (مورد تایید مراجع رسمی) |
| مجوز اقامت که حداقل دارای 6 ماه اعتبار می باشد | روزنامه ثبت تجاری در ترکیه، وضعیت سرمایه و مشارکت موسسه |
| کپی و ترجمه ترکیه ای دیپلم یا گواهی فارغ التحصیلی | وکالتنامه محضری |
| گواهی معادل سازی شده برای نیروی کار خارجی که تحصیلات عالی خود را در خارج از ترکیه به پایان رسانده اند | قرارداد رسمی کار بین نیروی کارگر خارجی و کارفرما |
| گواهی صلاحیت برای نیروی کار خارجی که در موسسات آموزشی فعالیت خواهند کرد | گواهی دستمزد دریافتی نیروی کار ترکیه ای شاغل در محل مورد نظر |
مدارک مورد نیاز برای درخواست هایی که از داخل ترکیه ارسال می شوند
| مدارک مربوط به فرد متقاضی | مدارک مربوط به کارفرما |
| قرارداد کار بین نیروی کار خارجی و کارفرما | فرم درخواست جذب نیروی کار خارجی |
| کپی مجوز اقامت با حداقل 6 ماه اعتبار | فرم درخواست مجوز کار برای نیروی کار خارجی |
| کپی مدرک تحصیلی و مهارت های موردنیاز برای کار | ترازنامه، صورت سود و زیان سال قبل و مورد تایید اداره مالیات یا سازمان حسابرسی (SMMM) |
| نامه مرجع (در صورت وجود) | روزنامه ثبت تجاری ترکیه |
| — | گواهی بهره برداری |
| — | وکالتنامه محضری متقاضی |
مدارک مورد نیاز برای درخواست هایی که از خارج ترکیه ارسال می شوند
| مدارک مربوط به فرد متقاضی | مدارک مربوط به کارفرما |
| تمامی مدارکی که پیش تر اشاره شده اند | تمامی مدارکی که پیش تر اشاره شده اند |
| 1 قطعه عکس | کپی مدرک دیپلم و گذرنامه کارگر خارجی |
نکته مهم: در میان تمامی مدارک ذکر شده «قرارداد کار» از اهمیت بیشتری برخوردار است، چراکه ضمانت تامین کلیه حقوق قانونی شما بوده و به شرط تنظیم قانونی آن، می تواند مانع از ضایع شدن حقوق طرفین شود؛ همچنین، حقوق دریافتی نیروی کار خارجی نیابد کمتر از میزان تعیین شده توسط وزارتخانه باشد.
سایر نکات مهم
لازم است، تمامی افراد متقاضی برای کار در ترکیه از طریق دریافت قانونی مجوز کار، در عین حالی که باید خود از قبل نسبت به قوانین این حوزه اطلاعات کامل را جستجو و مطالعه نمایند، سایر موارد مهم زیر را نیز مدنظر قرار دهند:
