عناوین شغلی غیر مجاز برای خارجیان در ترکیه
یکی دیگر از شرایط کار اتباع خارجی در ترکیه، ممنوع نبودن شغل درخواستی برای تبعه خارجی می باشد. مطابق بند 1 ماده 15 قانون اقامت و مسافرت اتباع خارجی، شرط پیش نیاز موجود بدین شرح می باشد: «اتباع خارجی در ترکیه فقط در زمینه هایی می توانند مشغول به کار شوند که در قانون اجازه برای آنها صادر شده است» قانون گذرنامه نیز با حکمی مشابه در زمینه اشتغال اتباع خارجی محدودیت هایی به کار برده است. مطابق قانون شماره 2007 مربوط به بخش هنر و خدمات که به شهروندان ترک در ترکیه اختصاص داده شده و در سال 1932 نیز به اجرا درآمده، شغل های غیر مجاز برای اتباع خارجی ذکر گردیده است که در ادامه مقاله بدانها اشاره خواهیم نمود.
قانون مشاغل غیرمجاز برای اتباع خارجی در ترکیه
طبق ماده 1 قانون: عکاسی، آرایشگری، پرستاری، نگهبانی، سرایداری، خدمات خانه، شغل های مربوط به سرگرمی، خوانندگی، کارگزار بورس اوراق بهادار، فروش اجناس دست دوم، تولید لباس و کفش و کلاه، فروش موادی که در انحصار دولت می باشد، لیدر، کارگر ساختمانی، رانندگی، دامپزشکی و داروسازی، از جمله مشاغل ممنوع برای اتباع خارجی می باشد. همچنین طبق ماده 2 قانون، تا زمانی که هیئت وزیران اجازه ندهد، مشاغل تکنیسین هواپیما و خدمات عمومی نیز نمی توانند از سوی اتباع خارجی انجام گیرند. حتی اگر قانون 4817 و 2007 از اجرا خارج شود، باز هم محدودیت قانونی مرتبط با شغل های غیر مجاز برای اتباع خارجی در قانون های دیگر به میزان زیادی درنظر گرفته شده است. حوزه سلامت از جمله زمینه هایی است که بیشترین ممنوعیت کار را برای اتباع خارجی در پی دارد. در این حوزه مهمترین تنظیم در مورد مقررات اجراییِ شغل های انحصاری برای شهروندان ترک، قانون 1219 علوم پزشکی و پیراپزشکی می باشد. طبق این قانون، شرط لازم برای طبابت، تابعیت ترک می باشد. با ایجاد تغییر در ماده 1 با مصوبه قانونی که در سال 2011 صادر شد، طبابت از لیست مشاغل غیرمجاز برای اتباع خارجی حذف شده است. مطابق همان مصوبه در قانون 6283، در مورد پرستاری با اعمال اصلاحیه، شرط داشتن تابعیت کشور ترکیه از میان برداشته شده است. در راستای این اصلاحیه، مقررات تنظیم شده برای شاغلین خارجی در بخش سلامت، سال بعد از آن به تصویب رسیده است.
ممنوعیت اشتغال در مشاغل حوزه پزشکی
در دیگر ماده های ذکر شده در قانون 1219، مشروط به موجبات مقررات تنظیم شده برای مشاغل: دندانپزشکی، مامایی و مراقبت از بیماران همچنان شرط ترک بودن برقرار می باشد. مشابه با قانون فوق (همانند قانون 6197)، حرفه های مرتبط با داروسازی و دامپزشکی، برای انجام این مشاغل در ترکیه شرط داشتن تابعیت ترک پابرجا می باشد. اما روند پیش رو، نشان می دهد این مشاغل نیز از لیست مشاغل غیرمجاز خارج خواهند شد. قانون شماره 663، قانونی بودن اشتغال کارشناسان خارجی در موسسات بهداشتی را تنظیم کرده است. با این وجود، طبق قانون بیمارستان های خصوصی، شرط شهروند بودن در ترکیه برای مدیریت در بیمارستان همچنان پابرجا می باشد.
ممنوعیت اشتغال در مشاغل نیروی دریایی
در مورد شغل های واجد شرایطی که در نیروی دریایی ترکیه مشغول فعالیت هستند، بخش دریانوردی، منحصر به ترکیه می باشد. تنها چند سال پس از تشکیل جمهوری، با تصویب قانون تجارت ساحلی به عنوان یک شاخص مهم از استقلال و حاکمیت در سواحل ترکیه، عموما اشتغال شهروندان ترک مبنای کار قرار داده شده است. طبق قوانین ثبت بین المللی کشتی های ترکیه، در کشتی و قایق های متعلق به ترکیه ناخدای کشتی می بایست شهروند ترک و در این کشور به ثبت رسیده باشد. همچنین، مطابق قانون کشتیرانی ساحلی ترکیه: حمل و نقل مسافر، انجام مشاغل مربوط به بندر و راهنمایی و لیدرینگ در انحصار شهروندان ترک قرار دارد. همچنین طبق مواد دیگر ذکر شده در قانون، حق گرفتن یا به دست آوردن ماهی، صدف ها، اسفنج ها، مروارید، مرجان، شن و ماسه و مانند آن، نجات کشتی های غرق شده در سطح یا در زیر دریا، انجام غواصی، جستجو، خلبانی در عرصه دریایی، کار به عنوان کاپیتان، مهندس، منشی، خدمه یا کارگر و یا ظرفیت های شغلی دیگر در کشتی های ترکیه، انجام باربری در اسکله یا هر نوع تجارت دریایی در آب های ترکیه، به طور انحصاری متعلق به اتباع ترکیه است و جزو شغل های غیرمجاز برای اتباع خارجی هستند.
ممنوعیت اشتغال در مشاغل قضایی
می توان گفت که در حوزه اشتغال در مشاغل قضایی، درهای استخدام برای اتباع خارجی تقریبا به طور کامل بسته است. به غیر از شغل های منسوب به قضات و دادستان ها که کارمند دولتی محسوب می شوند، دیگر پرسنل کمکی، وکلا و کارمندان دفترخانه ها که به طور مستقل در بخش خصوصی کار می کنند، هم باید دارای تابعیت ترکیه باشند. طبق قانون اسناد رسمی، به منظور پذیرش در کارآموزی عمومی دفتر اسناد رسمی و نیز مطابق قانون وکالت برای فعالیت به عنوان وکیل، شهروند بودن در ترکیه الزامی می باشد. به همین ترتیب، مطابق قانون گمرک، کارگزار گمرک و دستیارش نیز باید ترک باشند. در آخر و مطابق با قانون امنیت نهادهای دولتی، فقط ترک ها می توانند به عنوان افسران امنیتی در نهادهای دولتی و خصوصی مشغول به کار شوند.
بطور خلاصه، از سال 2016 مشاغل غیرمجاز برای شهروندان خارجی بدین ترتیب می باشند:
- دندانپزشکی، مامایی و پرستاری
- داروسازی
- دامپزشکی
- مدیر مسئول در بیمارستان های خصوصی
- ناخدای کشتی در محدوده آب های درون مرزی، صادرات ماهی، صدف، اسفنج، مروارید، مرجان و غیره، غواصی، جستجو، هدایت، تکنیسین کشتی، دستیاری و خدمه کشتی و غیره
- وکالت
- مشاغل مربوط به دفاتر اسناد رسمی
- مشاور و کارگزار گمرکی
- افسر امنیتی در نهادهای خصوصی یا دولتی
- راهنمای گردشگری
در مورد اتباع خارجی با ریشه ترک، در خصوص مشاغل غیرمجاز در ترکیه استثنا وجود دارد. لازم به ذکر است اتباع خارجی با ریشه ترک، تنها از معیارهای ارزیابی معاف هستند نه از اجازه کار. در این صورت، اتباع خارجی با ریشه ترک می توانند با اخذ مجوز، کار و مشاغل غیر مجاز برای اتباع خارجی را نیز انجام دهند. باید توجه شود تغییرات مربوط به کار اتباع خارجی با ریشه ترک و قانون 4817 و مقررات مربوط به آن، درخصوص مشاغل ممنوع برای اتباع خارجی، شامل هیچ گونه حکمی نمی باشد. با وجود آزاد بودن مشاغل مهندسی و معماری برای اتباع خارجی، در ترکیه قوانین سخت گیرانه تری در مورد آنها اجرا می شود. طبق قانون اتحادیه مهندسان و معماران ترکیه، برای اجرای مشاغل مذکور، ثبت نام در اتحادیه رشته مربوطه اجباری و مهندسین خارجی با گرفتن رای و نظر از وزارت محیط زیست و برنامه ریزی شهری و اتحادیه اتاق بازرگانی ترکیه و همچنین توسط مجوز کار صادره از سوی وزارت کار و امور اجتماعی، می توانند مشغول به کار شوند که درصورت اقامت بیش از 1 ماه در ترکیه، باید بطور موقت در اتحادیه مربوط به رشته خود ثبت نام نمایند.
منبع: atakurumsal.com
