تایماز گلزار دولت الکترونیکی به معنای ارائه خدمات دولتی به شهروندان، در محیط الکترونیکی می باشد. بدین واسطه، دولت ترکیه قصد دارد خدمات دولتی را به ساده و موثرترین روش، با کیفیتی بالا، سریع، بی وقفه و مطمئن، به شهروندان خود ارائه نماید.
خدماتی چون دولت الکترو نیکی که جایگزین کاغذبازی و مراحل پیچیده اداری و قدیمی شده است، درحقیقت تلاش دارد با بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات، خدماتش را به شکلی کاربردی دردسترس کلیه موسسات دولتی و اقشار مختلف جامعه قرار دهد. از این رو، دولت ترکیه قصد دارد با گسترش چنین خدماتی، یک ساختار بهتر و کارآمد را در جامعه ایجاد نماید. به عبارت دیگر، e-Devlet، بیش از آنکه بر روی «e» یعنی الکترونیکی کردن خدماتش تمرکز داشته باشد، بر روی Devlet (دولت)، به عنوان نهادی خدمتگزار که می بایست به شکلی برابر در دسترس همگان قرار گیرد، تمرکز دارد.
باید توجه داشت که عناصر اساسی تشکیل دهنده دولت الکترونیکی: شرکت ها، موسسات و شهروندان الکترونیکی هستند؛ لذا، ضروری است هر یک از آنها مفهوم الکترونیکی«e» بودن را در خود درک کرده و در تعامل با هم، موجب تقویت یکدیگر و نهایتا تشکیل یک دولت الکترونیکی واقعی را بدهند.
مزایا
- صرفه جویی در وقت
- افزایش رضایت مندی
- افزایش کیفیت زندگی
- افزایش مشارکت فردی
- حمایت از توسعه اقتصادی
- کاهش هزینه ها و افزایش بازدهی
- کاهش مصرف و وابستگی به کاغذ
- اولویت بندی مناسب درخواست های شهروندان
- امکان اخذ سریع و راحت تر تصمیمات لازم چه برای سازمان های ذی ربط و چه برای شهروندان
- فراهم آمدن محیطی قابل اعتماد که منجر به توسعه و تقویت روابط بین مردم و دولت خواهد شد
- افزایش اعتماد مردم به دولت، بواسطه دسترسی به اطلاعات صحیح درکمترین زمان ممکن (بویژه در امور مرتبط با عموم شهروندان)
- دسترسی به اطلاعات درخواست شده از سوی شهروندان به شکلی صحیح و از یک نقطه مشخص برای انجام خدمات عمومی (کاهش میزان خطای انسانی)
علی رغم هزینه بالای بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات که به مرور زمان و استفاده موثر از آن، کاهش و توجیه پیدا می کند، ارائه سریع تر خدمات، کاهش هزینه های عملیاتی، دسترسی دقیق تر به اطلاعات موردنیاز و …، این امر را بیش از پیش توجیه می نماید.
خدمات ارائه شده
در این سیستم که تقریبا همه نهادها و سازمان های دولتی در آن دخیل اند، بسیاری از عملیات از قبیل: بررسی سوابق کیفری، بازنشستگی، ثبت نام دانشجویان دانشگاه و برخی موارد دیگر که در زیر بدانها اشاره شده، بصورت اینترنتی قابل انجام می باشند:
- گواهی خدمات
- سوء پیشینه کیفری
- گواهی وضعیت آدرس
- گواهی ثبت نام بیمه
- استعلام بدهی مالیاتی
- استعلام جرایم رانندگی
- استعلام خط تلفن همراه
- استعلام اطلاعات سند
- گواهی دانشجویی
امنیت و حفظ حریم خصوصی
بدیهی است که خدمات ارائه شده توسط دولت الکترونیک، می بایست اطلاعات مربوط به کاربران خود را در محیطی امن و ایمن نگه داری و اصول مربوط به «حفظ و رعایت حریم خصوصی» را درنظر داشته باشد. برای دستیابی به این منظور، تعیین و مشخص نمودن عوامل مهم و حیاتی در ارزیابی عملکرد و پیاده سازی دولت الکترونیک، ضامن موفقیت آن می باشد. در این راستا، راه اندازی یک مرکز هماهنگی بین عوامل مرتبط، جزو اولیت ها بوده و موجب هماهنگی کلیه نهادهای دولتی توسط مرکز و پورتالی واحد خواهد شد. علاوه بر این، سازمان های جامعه مدنی (STÖ)، یکی از اولویت های دیگر می باشند. دولت هایی که این سیستم الکترونیکی را پیاده کرده اند، از سوی سازمان های جامعه مدنی بسیار مورد حمایت قرار می گیرند.
این امر موجب افزایشِ تاثیر و کمک بیشتر و بهترِ سازمان های غیردولتی که از فناوری اطلاعات استفاده می کنند، به سازمان های دولتی می شود. تاثیر این مسئله، به ویژه در روند اخذ تصمیم (قوانین و مقررات و …)، در مسائل مرتبط با آن دسته از شهروندانی که از این سیستم استفاده می نمایند، بیشتر مشهود خواهد بود چرا که بهره مندی از تاثیر تصمیمات اخذ شده بدین روش، بواسطه بهره مندی از مزیت پشتیبانی سازمان های غیردولتی سازمان یافته، بیشتر خواهد شد. همین امر نیز به نوبه خود، باعث افزایش حس اعتماد مردم به دولت می گردد. در مجموع و بنابه دلایل ذکر شده در فوق، پروژه دولت الکترونیک جزو مسائل اصلی و لاینفک دولت ترکیه در قرن بیست و یکم قرار گرفته است.
واجدین شرایط دریافت رمز دولت الکترونیکی
از جمله شرایط دریافت رمز الکترونیکی در کشور ترکیه، می توان: داشتن 15 سال تمام (برای شهروندان ترکیه)، دارندگان کارت آبی (ماوی کارت)، کارت شناسایی عکس دار و دارای شماره ملی برای اتباع خارجی، می باشد که با ارائه: کارت شناسایی، سند ازدواج، گذرنامه، گواهینامه، کارت شناسایی وکالت، کارت آبی، مجوز اقامت، کارت های شناسایی قضات و دادستان، مجوز کار معتبری که مهلت آن به پایان نرسیده، انجام می گیرد. براساس موارد فوق، افراد واجد شرایط می توانند شخصا یا با مراجعه وکیلی که دارای وکالت نامه ای با عبارت مشخص و درج شده «مجاز به دریافت رمز دولت الکترونیک» می باشد، با مراجعه به مراکز پستی یا شعب مجاز آنها، رمز دولت الکترونیک خود را دریافت نمایند. علاوه بر این، افرادی که با رای دادگاه برای آنها یک نماینده قانونی تعیین می گردد نیز، می توانند از طریق این نماینده رمز الکترونیک خود را دریافت کنند. بدیهی است آن دسته از افرادی که جزو مشمولین قرار نمی گیرند، امکان دریافت چنین رمزی را نخواهند داشت.
خدمات و نحوه کاربرد دولت الکترونیک برای اتباع خارجی
با توسعه فناوری های اطلاعاتی، دولت ها با استفاده و ارائه برخی از خدمات خود به شهروندان در فضای مجازی، با این روند نوآورانه سازگار شده اند. سیستم دولت الکترونیک که امکان دسترسی سریع و راحت تر شهروندان به خدمات دولتی را فراهم می کند، از طرف جمهوری ترکیه راه اندازی و به گونه ای ارائه شده تا دسترسی کلیه شهروندان به خدمات و اطلاعات لازم، تسهیل شود. آن دسته از اتباع خارجی نیز که: با اخذ تابعیت ترکیه درحال زندگی در این کشور زندگی هستند یا صرفا برای کار یا بطور موقت در ترکیه حضور دارند، می توانند با تهیه رمز دولت الکترونیک (e-devlet)، از این خدمات بهره مند شوند.
شرایط برخورداری اتباع خارجی از خدمات e-Devlet
اتباع خارجی بمنظور برخورداری از خدمات e-devlet، نخست باید دارای آدرس معتبر اقامتی باشند. این افراد با ارئه برخی اطلاعات و مدارک خود به شعب اداره پست (PTT)، و دریافت رمز، می توانند به پورتال اینترنتی e-devlet از طریق آدرس: www.turkiye.gov.tr، وارد شوند (برای ان دسته از اتباع خارجی که آشنایی به زبان ترکی ندارند، گزینه زبان انگلیسی نیز وجود دارد). علاوه بر آن، اتباع خارجی که پیش از این اقدام به افتتاح حساب در یکی از بانک های ترکیه کرده اند نیز، می توانند بدون مراجعه به شعب PTT، عملیات بانکی خود را از طریق e-devlet انجام دهند؛ عملیات دریافت رمز، مشروط به ارائه: کارت شناسایی حفاظت موقت، برگه اقامتگاه به همراه پاسپورت یا کارت معتبر مجوز کار (پیش از پایان مهلت آن)، که توسط وزارت کار و امور اجتماعی برای اتباع خارجی صادر شده باشد، امکن پذیر می باشد.
اتباع خارجی که با کارت آبی درخواست رمز e-devlet می دهند، می بایست همراه با آن کارت شناسایی عکس دار معتبر (صادره از کشور مبدا خود)، صرفا پاسپورت یا گواهینامه خود را نیز ارائه نمایند. همچنین، اتباع خارجی می توانند رمز e-devlet خود را شخصا و با مراجعه به کنسولگری یا سفارتخانه های مربوطه، دریافت کنند.
خدمات e-Devlet برای اتباع خارجیِ متقاضی مجوز کار یا اقامت
اتباع خارجی که تصمیم به زندگی در ترکیه گرفتند، بعد اتمام ویزای 90 روزه خود جهت اقامت در ترکیه، باید مجوز کار یا اقامت خود را اخذ نمایند. این دسته از اتباع خارجی می بایست پیش از آمدن به ترکیه، مدارک لازم جهت درخواست مجوز کار را به کنسولگری این ترکیه در کشور خود، ارائه نمایند. از این رو، آنها باید طی 10 روز پس از اولین درخواست خود، درخواستشان را از طریق پورتال e-Devlet (www.turkiye.gov.tr)، بصورت آنلاین برای وزرات کار و امور اجتماعی ارسال نمایند. همچنین، درخواست برای مجوز اقامت نیز از طریق سیستم e-ikamet (اداره کل امور مهاجرین)، قابل انجام می باشد. پس از ارائه آنلاین درخواست، اتباع خارجی می بایست مدارک مورد نیاز را به مدیریت کل اداره مهاجرت محلی ارائه نمایند.
خدمات قابل استفاده برای اتباع خارجی از طریق e -Devlet
به طور کلی، خدمات ارائه شده برای: شهروندان جمهوری ترکیه، دارندگان کارت آبی و مجوز اقامت (یا صاحبان مجوز معتبر کار)، و نیز افراد و اتباع خارجی که دارای شماره شناسایی معتبر هستند، در دسته بندی زیر خلاصه می شود:
- خدمات اطلاع رسانی دولتی
- خدمات الکترونیکی یکپارچه
- عملیات پرداخت
- دسترسی آسان به موسسات و سازمان ها موردنظر
علاوه بر این، به اشتراک گذاری اطلاعات و اسناد، بین نهادهای دولتی نیز از طریق این سامانه امکان پذیر می باشد. اتباع خارجی که تحت حفاظت موقت و دارای کارت شناسایی معتبر با رقم آغازین 99 هستند که در مراجع ذی صلاح وابسته به دولت ترکیه نیز به ثبت رسیده، می توانند عملیات ذکر شده زیر را از طریق e-Devlet انجام دهند:
- پیگیری تامین اجتماعی و بیمه درمانی
- پیگیری ساعات کاری
- بررسی سوابق کیفری و ایجاد سند سابقه کیفری
- بررسی پرونده های مرتبط دادگاهی
- ثبت وسیله نقلیه موتوری، مالیات وسایل نقلیه، پیگیری مالیات و مناقصه ها
- استعلام تخلفات و جرایم ثبت شده با پلاک ماشین
- گواهینامه راهنمایی و رانندگی و پیگیری تخلفات ثبت شده به نام خود شخص
- استعلام اطلاعات عبور از OGS (سیستم عبور خودکار)
- استعلام اطلاعات عوارض مربوط به تردد در اتوبان های استانبول (HGS)
- ردیابی خطوط ثبت شده تلفن همراه (به نام صاحب خط تلفن)
- ثبت نام IMEI برای تلفن های همراه وارد شده از خارج کشور
- استعلام بدهی مالیاتی
- دستیابی به اطلاعات مربوط زمین های کشاورزی
- ارائه درخواست به موسسه کاریابی ترکیه
- ثبت نام در دانشگاه ها و پیگیری اسناد دانشجویی
- ارائه درخواست در BİMER (مرکز ارتباطات نخست وزیر)
- استعلام خط مشی DASK (موسسه بیمه حوادث طبیعی)
- استعلام اطلاعات سند
- اعلان تغییر آدرس
- فرآیندهای شهروندی
کلیه اسنادی که در پورتال دولت الکترونیکی ایجاد و بارگذاری می گردند، بواسطه یک امضای الکترونیکی در قالب بارکد، در دسترس و با ارائه گواهی معتبر، در کلیه فرآیندهای رسمی دارا اعتبار هستند.
