اوکازیون با توجه به تعداد فزاینده دانشجویان خارجی در ترکیه جهت بهره مندی از مراکز آموزشی و علمی سطح بالا در این کشور، بسیاری از آنها تمایل دارند در طول تحصیل یا پس از فارغ التحصیلی، در ترکیه مشغول به کار شوند. این موضوع در حالی که برخی قوانین مانع از فعالیت اقتصادی/تجاری دانشجویان خارجی در ترکیه می گردد تا تمرکزشان به تحصیلاتشان باشد یا به صورت غیرمجاز به کار مشغولل نشوند، برخی قوانین دیگر وجود دارند که به دانشجویان خارجی اجاره کار در ترکیه را می دهند.
تحصیل و کار در ترکیه برای دانشجویان خارجی
طی سال های اخیر و پس از تغییرات بنیادی در ساختار بخش های مختلف ترکیه بویژه نظام آموزشی، درمانی، خدمات اجتماعی و …، شرایط زندگی، کار، تحصیل و درمان در این کشور بسیار بهتر شده و اتباع خارجی زیادی علاقه مند به اقامت یا کسب شهروندی ترکیه برای بهره مندی از امکانات رفاهی و اجتماعی این کشور گردیده اند. در همین راستا، امروزه نظام آموزشی ترکیه دارای یکی از مناسب و کارآمدترین مراکز در کشور بوده و علاوه بر مدارس و دانشگاه های متعدد دولتی و خصوصی، به لحاظ هزینه نیز در مقایسه با بیشتر کشورهای مطرح، مقرون به صرفه می باشد.
در چنین شرایطی، حتی اگر شما به زبان ترکیه ای نیز تسلط نداشته باشید، باز می توانید تحصیلات خود را در آن دسته از مراکز آموزشی که آموزش های خود را به انگلیسی ارائه می دهند، استفاده نمایید. در عین حال، هر چند هرگونه فعالیت اقتصادی/تجاری برای دانشجویان خارجی (بویژه اگر موفق به دریافت بورسیه شده اند)، ممنوع بوده و از آن جلوگیری می شود، اما استثنائات و راهکاری هایی نیز وجود دارد تا آنها بتوان در حین تحصیل در ترکیه یا پس از فارغ التحصیلی، قانونا در این کشور به کار مشغول شوند.
نکته مهم: در حالت کلی، هر گونه فعالیت تجاری قانونی در ترکیه، نیازمند دریافت مجوز اقامت کار بوده و اتباع خارجی باید پس از ارائه درخواست خود به یکی از کنسولگری های این کشور یا اداره مهاجرت ترکیه، از یک کارفرمای ترکیه ای نام درخواست همکاری دریافت کنند تا بتوانند قانون در این کشور به کار مشغول شوند.
امکان تحصیل و کار بطور همزمان در ترکیه
هر چند تا پیش از سال 2023، امکان تحصیل و کار بطور همزمان و قانونی برای دانشجویان خارجی در ترکیه وجود نداشت یا سختگیری های زیادی در این رابطه انجام می شد، اما اکنون دانشجویان خارجی می توان تحت شرایطی که در ادامه به آنها اشاره خواهند شد، در طول تحصیل خود نیز به کار در ترکیه مشغول شوند. این ممانعت، بیشتر به این دلیل بود تا دولت ترکیه بتواند به دانشجویان خارجی مستعد بیشتری بورسیه تحصیلی دانشگاه های این کشور را ارائه دهد. بدین ترتیب، امروزه دانشجویان خارجی می توانند به منظور تامین نیازهای مالی و بهبود شرایط اقامتی خود در ترکیه، به برخی مشاغل مجاز، بپردازند.
فرصت های شغلی در ترکیه برای دانشجویان خارجی
یکی از رایج ترین فرصت های شغلی برای دانشجویان خارجی در ترکیه، تدریس زبان مادری خود در مدارس یا آموزشگاه های خصوصی می باشد؛ بویژه اگر شما تسلط به یکی از زبان های: انگلیسی، عربی، آلمانی، فرانسوی و غیره داشته و دارای مدرکی که نیز در رابطه هستید، می تو.انید درآمد خوبی به دست آورید؛ شما حتی می توانید با تکمیل دوره های زبان خود در ترکیه و دریافت گواهی، به کار مشغول شوید. از دیگر مشاغلی که در این حوزه می توان در نظر داشت، مترجمی و ویراستاری است. سایر مشاغل مجاز برای دانشجویان خارجی در ترکیه، عبارتند از:
- رستوران ها
- روزنامه نگاری
- پمپ بنزین ها
- راهنمای گردشگری
- پرستار کودک یا افراد سالمند
- مشاغل پاره وقت در دانشگاه (کافه تریا، بخش اداری، کتابخانه و …)
نکته مهم: به یاد داشته باشید، تسلط شما به زبان ترکیه ای موضوعی مهم بوده و تاثیر زیادی در یافتن مشاغل ذکر شده خواهد داشت.
مجوز کار برای دانشجویان خارجی در حال تحصیل در ترکیه
با تغییر قوانین مرتبط با اجازه کار دانشجویان درحال تحصیل در ترکیه، در حال حاضر آنه می توانند برای ساعات مشخصی، قانونا به مشاغل ذکر شده بپردازند. در همین راستا، مراحل تمدید مجوز اقامت برای این افراد آسان و سریع تر شده و که در رابطه با صدور بیمه عمومی درمان نیز صدق می کند. بنابراین، دانشجویان خارجی که در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری مشغول به تحصیل هستند، بطور پاره وقت می توانند در هفته بصورت پاره وقت (حداکثر 30 تا 35 ساعت)، مشغول به کار شده که این موضوع برای دانشجویان مقطع کاردانی و کارشناسی و پس از گذراندن سال اول تحصیل، حداکثر 30 ساعت در هفته می باشد.
مشاغل ممنوع برای دانشجویان و اتباع خارجی در ترکیه
- داروسازی
- دامپزشکی
- قضاوت و وکالت
- مشاور و کارگزار گمرک
- دندانپزشکی، مامایی و پرستاری
- مدیر مسئول در بیمارستان های خصوصی
- افسر امنیتی در نهادهای خصوصی یا دولتی
- مشاغل مربوط به دفترخانه های اسناد رسمی
- ناخدای کشتی در محدوده آب های درون مرزی، صادرات ماهی، صید (صدف، اسفنج، مروارید، مرجان و غیره)، غواصی، تکنیسین کشتی، دستیاری و خدمه کشتی و غیره
مدارک و شرایط لازم برای دریافت مجوز کار در ترکیه
پیش از هر چیز، باید به یاد داشته باشید ممکن است بسته به زمان یا شرایط، مدارک و معیارهایی که برای دریافت مجوز کار در ترکیه اعلام می گردند، متفاوت باشند؛ ولی در حالت کلی، مدارک مورد نیار به شرح زیر هستند:
- عکس
- کپی پاسپورت
- فرم تکمیل شده درخواست ویزای کار
- کپی پاسپورت (ترجمه شده به ترکیه ای)
- کپی توصیه نامه (ترجمه شده به ترکیه ای)
- شماره مرجع از کنسولگری برای درخواست ویزا
- قرارداد کار که هم توسط شما و هم توسط کارفرما امضا شده است
- مدرک دانشگاهی یا گواهی دوره آموزشی مهارت کاری (ترجمه شده به ترکیه ای)
انواع مجوزهای کار در ترکیه
- مجوز کار مستقل
- برای مدت نامحدود
- برای مدت معلوم/محدود
- مجوز کار برای موارد استثنا
- کارت فیروزه ای (ماوی کارت – Mavi Card)
