تایماز گلزار به دنبال رد پای سرزمین هومِر…
بورنوا که اعتقاد بر این است محل زندگی خالق حماسه های معروف «ایلیاد و ادیسه» و شاعر بنام جهانی «هومر» می باشد، در طول تاریخ میزبان فرهنگ های مختلف و مهد تمدن های گوناگونی بوده است. این شهر که 8500 سال پیش اولین سنگ بنای ازمیر در آن نهاده شده، تاسیس و امروزه با سبک زندگی: شهری، جوان و پویای خود، در انتظار بازدیدکنندگانش می باشد.
بونُوا را کشف کنید!
- عمارت ها
در نیمه دوم قرن 18 ام، بورنوا با خانه های راحت، تابستانی و پرزرق و برق، باغات زیتون و بقایای باستانی اطراف آن، یک جاذبه گردشگری کامل به حساب می آمد. این شهرستان در اواخر دوره عثمانی، تبدیل به یک منطقه مسکونی و مورد توجه خانواده های ثروتمند «لِوانتین» گردید. بورنوا با آب و هوای خنک تر نسبت به مرکز ازمیر، شرایط مناسبی را جهت پرورش: بامیه، انگور، گوجه فرنگی انار و نارنگی، به عمل آورده که به همین جهت، دارای مناطق کشاورزی حاصلخیز مشهور و نیز بناهایی از قبیل: عمارت مجلل کنسولگری انگلیس و خانواده های اصیل انگلیسی می باشد.
از آنجایی که عمارت های بورنوا نمادی از موقعیت و قدرت اقتصادی ان به شمار می روند، لذا علاوه بر گردشگران اروپایی، میزبان پادشاهان و سلاطین معروفی نیز بوده اند. همچنین، این عمارت ها در زمان جنگ «کورتولوش» به عنوان مرکز فرماندهی استفاده می شده؛ در زیر به معرفی برخی از این عمارت ها می پردازیم:
- عمارت ادوارد ویتل (Edward Whittal)
عمارت ادوارد ویتل واقع در روبروی ورودی پارک بزرگ، به دلیل: تحت مالکیت بودن خانواده «گیرا»، میزبانی «گردشگران، سیاست مداران و شاعران اروپایی»، استفاده به عنوان مرکز فرماندهی غرب در طول جنگ کورتولوش و کاربردی به عنوان دفتر ریاست ستاد ارتش (طبق فرمان تاریخ 14 سپتامبر 1922)، دارای جایگاه بسیار ویژه ای در تاریخ بورنوا است.
این عمارت به دلیل آنکه نخستین صاحبش «ادوارد ویتل» از گیاه شناس مشهور جهان بوده، دارای حیاطی بی نظیری است؛ در این حیاط، 4 گونه لاله که به نام ویتل خریداری شده اند نیز، وجود دارد.
- عمارت لا فونتین (La Fontaine)
عمارت لا فونتین که توسط دانشگاه اژه و به عنوان موسسه «اصول آتاترک و تاریخ انقلاب ترکیه» مورد استفاده قرار می گیرد، در اوایل قرن بیستم توسط جیمز لا فونتین ساخته شده است.
- عمارت باردیسبانیان
این عمارت که در بین مردم با نام های «عمارت سبز و پاندیسپانیا» نیز شناخته می شود، توسط تاجر ازمیری «باردیسبانیان» با اصلیت ارمنی، ساخته شده است. امروزه این عمارت به عنوان یک مجتمع خدماتی و با داشتن رستوران و کافه، برای پرسنل دانشگاهی و اداری و نیز دانشجویان داشگاه اژه، مورد استفاده قرار می گیرد.
- عمارت زرد
متاسفانه در مورد نخستین مالک این عمارت که در اوایل قرن بیستم ساخته شده، هیچ اطلاعی در دست نمی باشد. خوشبختانه این عمارت به همراه عمارت سبز و چندین عمارت دیگر، همگی روبروی ایستگاه قطار بورنوا قرار و تا به امروز همچنان پابرجا باقی مانده اند. عمارت زرد علاوه بر شومینه مجلل داخل و حوض بیضی شکل روبرویش، با مجسمه نیم تنه آتاترک واقع در حیاطش نیز جلب توجه می کند. این مجسمه نیم تنه به یاد بازدید آتاترک در 18 ژوئن 1926 از این عمارت، توسط مجسمه ساز اتریشی «Heinrich Krippel» ساخته شده است. این اثر، یکی از آثار کمتر شناخته شده هنریک کریپِل بوده و شاید نخستین مجسمه نیم تنه معروف آتاترک نیز باشد. این عمارت امروزه به عنوان دفتر ریاست دانشکده اقتصاد و علوم اداری دانشگاه اژه، مورد استفاده قرار می گیرد.
- خانه مراد
خانه مراد که در بین مردم با نام «عمارت پِریلی» نیز شناخته می شود، در محل تقاطع خیابان فیضی چاکماک و گِنچلیک، قرار گرفته و در سال 1880 توسط خانواده انگلیسی «ادواردز» ساخته شده است. نمای طبقه پایین این خانه دو طبقه که از سنگ برش خورده ساخته شده، با ستون تزیین گشته و طبقه فوقانی نیز، دارای پنجره های در یک ردیف می باشد. براساس روایتی، سال ها دختر مرموزی شب ها به عمارت سر زده و چیزهایی را با خود حمل می کرده است. از این رو، مردم نام عمارت را «پِریلی» (یعنی عمارت جن زده)، می خوانند.
- خانه های گیراد
این عمارت که در خیابان فیضی چاکماک (جنب کوچه هنر و روبروی دبستان 9 اِیلول)، و در سال 1860 توسط «ویلیام گیراد» نخستین موسس کارخانه نساجی ترکیه ساخته شده، سال های زیادی توسط Lui Cortazzi برادرزاده Jean Baptiste، به عنوان کنسولگری ونیز مورد استفاده قرار می گرفته.
- خانه چارلتون ویتال (عمارت بزرگ)
عمارت بزرگ (خانه چارلتون ویتال)، واقع در خیابان گِنچلیک که امروز از آن به عنوان دفتر ریاست دانشگاه اژه استفاده می کنند، در طول تاریخ به عنوان صومعه راهبان هلندی کاربری داشته است؛ مالک خانه، موسس شرکت معروف «ویتال» می باشد. طی سال های بعد و به دلیل افزودن طبقات و توسعه آن، تحت عنوان «خانه بزرگ» از آن یاد شده و حق تملکش ابتدا به خانواده «گیراد» و بعدها به دانشگاه اژه انتقال یافت. خانه بزرگ به دلیل موقعیت اجتماعی و سیاسی خانواده ویتال، در دوره های مختلف میزبان افراد مهمی چون: سلطان عبدالعزیز، آلفرد ارنست آلبرت دوک ادینبورگ، و جورج فردریک ارنست ادینبورگ (وی در سال 1910 با نام جورج پنجم به تخت سلطنت نشست)، اندرو شاهزاده یونانی و …، بوده است.
- عمارت پتِرسون
صاحب اصلی خانه «جان پترسون لِیث» تاجر اسکاتلندی ذرت می باشد. پترسون که در ازمیر فردی بسیار معروف بوده، در سال 1859 و طی سفرش، کارهای فراوانی به ویژه در زمینه معدن (که بسیار پرسود بوده)، انجام داده است. عمارت پترسون در زمینی به مساحت 133 هکتار احداث گردید که نیمی از آن برای اصطبل اسب های مسابقه و نیمی دیگر با 38 اتاق، عمارتی پرشکوهی می باشد که ارزش دیدن دارد.
- خانه بِلهوم
این خانه در سال 1880 و توسط معمار انگلیسی «کلارک» ساخته شده است. این خانه اخیرا نیز توسط «هلن آرماند» و از اعضای خانواده بلهوم که در یونسکو نیز مشغول به کار می باشد، بازسازی شده است. ورودی طبقه دوم این خانه، با نمایی پله ای و باشکوه، سنگفرش های مثلثی شکل و نیز 4 ستون قرار گرفته در ایوان، یادآور معابد یونانی می باشد. امروزه خانه بلهوم به عنوان کتابخانه آتاترک استفاده می شود.
- خانه اِستِین بوچِل
این عمارت که در خیابان حُریت و روبروی ساختمان مدیریت دانشگاه اژه قرار دارد، در سال 1860 توسط «جان مالتاس» ساخته شده است. این خانه در طی جنگ کورتولوش، برای مدت کوتاهی توسط آتاترک به عنوان مرکز فرماندهی به کار می رفته. نمای بیرونی این سازه با سبک معماری انگلیسی خود، بسیار جالب می کند.
- عمارت پاگی
این عمارت که روبروی دفتر ریاست دانشگاه اژه قرار دارد، در سال 1800 و توسط «فونتان دِ اسکالون» ساخته شده است. این عمارت بازسازی شده، همچنان توانسته زیبایی خود را حفظ کند.
- خانه مالتاس
خانه مالتاس واقع در کوچه اوزون، توسط Audrey Maltass همسر Geoffrey Maltass از خانواده «لا فونتاین» و در نیمه دوم قرن نوزدهم ساخته شده است. این سازه که به سبک معماری فرانسوی طراحی شده، بواسطه نمای بیرونی اش بسیار جلب توجه می کند. امروزه این ساختمان به عنوان مهد کودک مورد استفاده گرفته است.
- عمارت درداملار
عمارت درداملار با حفظ ساختار خود درطول تاریخ، در مقابل عمارت دولت قرار دارد. این عمارت که عملیات بازسازی آن در تاریخ 17 ژوئن 2010 توسط شهرداری بورنوا آغاز شده، در سال 2012 تبدیل به موزه شهر شده است. این موزه نمایانگر فرهنگ عثمانی و لوانتین می باشد.
- عمارت لوانتین/بالیان
عمارت لوانتن که قدیمی ترین ساکنین آن، خانواده «بالیان» ثبت شده اند، در نیمه دوم قرن نوزدهم ساخته شده است. این عمارت که با گچ بری ها و تزئینات روی سقفش، بسیار جلب توجه می کند، امروزه به عنوان موزه «هنرهای کاغذی و کتابی» مورد استفاده قرار گرفته است.
- عمارت پاسکالی (بارّی)
تصور می رود ساخت این عمارت که امروزه با نام «عمارت بارّی« شناخته می شود، مربوط به اواسط قرن نوزده باشد. طبق اطلاعات ارائه شده توسط خانواده پاسکالی، این خانه توسط تاجر ایتالیایی «جوزپه پاسکالی» که پدرش به جزیره «ساکیز ازمیر» مهاجرت کرده، در بین سال های 1835-1840 ساخته شده باشد. امروزه این خانه با حیاط زیبایش، به عنوان محوطه دانشگاه اژه استفاده می شود.
- خانه کویولو(کلاب انگلیس)
این سازه که در کنار زمین های «خانه بزرگ» واقع شده، با نام «خانه کویولو» یا «کلاب انگلیسی» شناخته می شود. قدیمی ترین مالکان به ثبت رسیده این خانه، نوه «جیمز ویتال» (1819-1863)، مالک خانه بزرگ یعنی «جیمز لا فونتین» می باشد. میدان واقع در روبروی این خانه، در قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم یکی از محل های مهم ملاقات، در زندگی اجتماعی مردم بورنوا به شمار می رفته است. این ساختمان که بعدها به عنوان مرکز اجتماعی برای خانواده های انگلیسی بوده تا گردهم بیایند، به دلیل مخزن آب واقع در کنارش به نام «خانه کویولو» (کویو در ترکی به معنی چاه می باشد)، نیز خوانده می شود. امروزه در این ساختمان مرکز برنامه های کاربردی و تحقیقاتی دانشگاه اژه و مرکز برنامه های کاربردی و اجرایی ازمیر، فعالیت می کنند.
- عمارت ویلکینسون
عمارت ویلکینسون که یکی از خانه های قدیمی «لوانتین» در بورنوا می باشد، در سال 1865 ساخته شده است. این عمارت در سال 2005 به یاد پنجاهمین سالگرد تاسیس دانشگاه اژه، بازسازی و هویت جدیدی به خود گرفت و پس از آن با نام «گالری هنری پنجاهمین سال»، به عنوان: مرکز هنر دانشگاه، دفتر روابط بین المللی دانشگاه اژه و اتحادیه اروپا، مورد استفاده قرار گرفته است.
- ایستگاه قطار بورنُوا
ایستگاه قطار بورنوا که امروزه تبدیل به یک مرکز تفریحی شده، در سال 1865 با آمدن راه آهن به بورنوا تبدیل و برای اهالی تبدیل به یکی از مکان های محبوب جهت ملاقات در این شهر شده است. از مهمترین عوامل حفظ این سازه، کاربرد آن به عنوان مرکز تفریح و کافه می باشد.
- کوچوک پارک، مقصد تفریح و سرگرمی
کوچوک پارک که در بورنوا یک منطقه دانشگاهی است، با بیش 100 محل کار، در کلیه ساعات روز امکان تفریح را برای جمعیت جوان خود فراهم کرده است. این محل که علاوه بر اهالی بورنوا، از سوی مردم ازمیر نیز مورد توجه است، در کنار سایر مکان های تفریحی، دارای مکان هایی چون رستوران های غذاهای محلی، فست فود و …، می باشد.
- منطقه تفریحی عاشیک وِیسَل
فضای تفریحی عاشیک ویسل با: سالن هاکی و اسکی روی یخ (12000 متر مربع)، آمفی تئاتر 5000 نفره، مسیرهای پیاده روی، محوطه های بسکتبال و والیبال، زمین تنیس، زمین مینی فوتبال، 2 کافه و محوطه های استراحت برای بازدیدکنندگانی که می خواهند از روزشان لذت ببرند، مکان ایده آلی محسوب می شود.
- عبادتگاه ها، محل تلاقی عقاید مختلف
بورنوا به دلیل اینکه اولین منطقه توسعهء شهرک سازی در ازمیر می باشد، دارای پیشینه تاریخی طولانی است. حاکمیت ملل مختلف، باعث پیدایش سازه های دینی گوناگونی در بورنُوا گشته است. از بین کلیساهای این بخش، کلیسای کاتولیک سانتا ماریا و سنت ماری ماگدِلِنا، همچنان پابرجا مانده اند. مسجد حسین بَی در مرکز شهر نیز، یکی از قدیمی ترین مساجد شهر محسوب می شود.
5-1. کلیسای کاتولیک سانتا ماریا
تاریخ ساخت این کلیسا به سال 1797 برگشته و سبک معماری آن متعلق به دوره بیزانس و فرقه فرانسیسکن می باشد؛ کلیسای کاتولیک سانتا ماریا، در سال 1832 بازسازی شده است. در حیاط این کلیسای فعال، آرامگاه برخی از اعضای خانواده معروف لوانتین که در ازمیر زندگی می کرده اند، وجود دارد.
5-2. کلیسای سانتا ماریا ماگدِلِنا آنگلیکان
این کلیسا واقع در میدان جمهوریت که ساخت آن مربوط به 1625 است، یکی از 5 کلیسای منطقه ای ازمیر می باشد. این بنا در آتش سوزی سال 1630 تخریب و در سال 1831، مجددا تجدید بنا و به مریم مقدس اختصاص داده شده است. در ساخت این کلیسا موضوعاتی از انجیل از قبیل: تولد، خانواده مقدس و عروج به آسمان، داخل قاب هایی به تصویر کشیده شده اند.
5-3. مسجد حسین عیسی بَی
تصور می رود ساخت مسجد «حسین عیسی بی» که به نام «مسجد بزرگ» نیز خوانده می شود، مربوط به قرن 14 ام باشد. مکان این مسجد در منطقه اَرگِنه و کوچه 453 می باشد. مسجد دارا:ی رواق چوبی، گنبد محافظت شده و یک مناره نیز،اس. طبق آنچه روی درب داخلی آن ذکر شده، مسجد حسین عیسی بی، در سال 1153 هجری توسط سید علی آقا از افراد برجسته آن زمان، مرمت شده است. در شمال غرب حیاط این مسجد، یک آرامگاه هشت ضلعی قرار داشته و تصور می رود برخی ستون های آن که ساختشان از مصالح دست دوم استفاده شده، از منطقه «هالک پینار» آورده شده و متعلق به معبد آرتمیس می باشند.
- موزه ها
6-1. موزه هنرهای کاغذی و کتابی دانشگاه اژه
این ساختمان که زمانی با نام «عمارت بالیان» شناخته می شده، امروزه توسط دانشگاه اژه به عنوان موزه هنرهای کاغذی و کتابی مورد استفاده قرار گرفته است. در این موزه که در نوع خود جزو معدود موزه های جهان می باشد، یک کتاب 36 صفحه ای به بزرگی عدس که با حروف چیی نوشته شده، به نمایش درآمده است.
در نخستین موزه هنرهای کاغذی و کتابی ترکیه، از تولید کاغذ تا استفاده از آن به عنوان اثری هنری، نمونه های متنوع کاغذ و مراحل چاپ، به نمایش گذاشته شده است. ساختمان موزه که در سال 1970 توسط دانشگاه اژه خریداری شده، یک عمارت لوانتین متعلق به نیمه دوم قرن نوزده بوده که تزئیانت و گچ بری های داخل طاق، بسیار جلب توجه می کند. این عمارت در سال 2012 به عنوان موزه برای بازدید عموم باز شده است. در این موزه بیش از 700 اثر برای بازدیدکنندگان به نمایش گذاشته شده و برای کسب اطلاعات بیشتر، می توانید به سایت: https://ege.edu.tr/eng-0/homepage.html، مراجعه کنید.
6-2. مجموعه آثار کهن دانشکده ادبیات
در این نمایشگاه که داخل محوطه دانشگاه اژه می باشد، بیش از 1000 اثر در آن وجود دارد. همچنین، در این محوطه که از سال 1995 دایر گشته، آثار باستان شناسی و قوم نگاریِ گردآوری شده از طریق اهدا، به نمایش گذاشته می شود. در این مجموعه که در طبقه دفتر ریاست دانشکده ادبیات دایر می باشد، آثار بسیاری از قبیل: سکه هایی از هیروگلیف مصر باستان، آثار سرامیکی، مهر و موم های رُسی و نوشته های حکاکی شده، وجود دارند. این آثار طیف وسیعی از تاریخ را از 3000 سال پیش از میلاد تا قرن بیستم، در بر می گیرد.
6-3. موزه قوم شناسی دانشگاه اژه
تصور می رود این ساختمان که امروزه با نام «سرکه خانه» شناخته می شود در اواخر قرن نوزدهم تا اوایل قرن بیستم، توسط یک خانواده رومی ساخته شده باشد. پس از پایان مرمت سازی آن در سال 2010، به عنوان موزه لباس های آناتولی و بالکان، در دانشگاه اژه دایر شده است. این موزه، نخستین موزه در ساختار یک دانشگاه بوده که به طور مشترک با وزارت فرهنگ تاسیس و دارای 2 ساختمان مختلف می باشد.
در سالن تشحیر، پارچه های سنتی منطقه تراکیا و بالکان، با 100 مانکن به نمایش گذاشته شده اند. روی میزها نیز: صنایع دستی سنتی، کمر، گیره، سر بند، دستبند و روسری های زنانه، به نمایش گذاشته شده است. در این بخش علاوه بر لباس های سنتی 12 کشور منطقه بالکان، زیورآلات نیز به چشم می خورد. در بخش آشپزخانه نیز وسایل خانه سنتی و کاربردشان در زندگی روزمره مردم، نمایش داده شده است. در ساختمان موجود در حیاط نیز، نمونه هایی از سازهای سنتی آناتولی، بالکان و کشورهای قفقاز، ارائه می شود.
6-4. موزه تاریخ طبیعی دانشگاه اژه
بین نمونه های مشابه در کشور، این موزه دومین موزه بزرگ به حساب می آید. همچنین، با کادر پژوهشی و برنامه آموزشی فوق لیسانس، نخستین موزه دانشگاهی ترکیه محسوب می شود. این موزه در فضایی به مساحت 2500 متر، در دو طبقه دایر شده است. پالئونتولوژی، سنگ و معدن، پرندگان، جانورشناسی عمومی و تکامل، گالری های استخوان شناسیِ مقایسه ای، فسیل های گیاهی و جانوری باقی مانده از پیش از تاریخ و نیز آثاری از انسان های اولیه، به نمایش گذاشته می شود. در این موزه حیوانات مربوط به 10-15 میلیون سال پیش، از مناطق مختلف جمع آوری و گیاهان 350 میلیون ساله و فسیل های بی مهره گان نیز، وجود دارند. رد پای یک انسان که گمن می رود 10 هزار سال پیش می زیسته، به همراه اسکلت 200 ساله یک فیل، قابل مشاهده هستند. شما می توانید برای کسب اطلاعت بیشتر، به وب سایت: https://tabiattarihi.ege.edu.tr/، مراجعه نمایید.
6-5. موزه و آرشیو شهری بورنُوا
این موزه که با عنوان «زندگی از گذشته تا به امروز در بورنوا» به مردم نمایش داده می شود، با نمونه های زنده شده ای از: ورزش، کشاورزی، تجارت، صنعت، آشپزخانه های قدیم، حمام و اتاق نشیمن، بازدیدکنندگان را در اعماق تاریخ فرو برده و حس و حال زندگی در گذشته را برایشان تداعی می کند. برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید به آدرس: bkam.bornova.bel.tr، مراجعه کنید.
6-6. مرکز تاریخ دریایی آرکاس
مرکز تاریخ دریایی آرکاس واقع در بورنوای ازمیر، در مه 2012 بازگشایی شده است. در این مرکز بخشی از مجموعه متشکل از: ماکت های کشتی، تابلوها و عتیقه های کشتی، جمع آوری شده و طی بیش از 30 سال، توسط هیئت مدیره هولدینگ «آرکاس، لوسین آرکاس» به نمایش درآمده است. در این ساختمان 3 طبقه تاریخی: 112 ماکت کشتی، 127 قطعه عتیقه مربوط به کشتی و 123 تابلو، وجود دارد. در این مجموعه که تاریخ دریا و کشتی را از بازه زمانی 1000 سال پیش تا قرن بیستم زنده می کند، قصد دارد به بازدیدکنندگان توسعهء بخش دریانوردی را نشان بدهد. برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید به آدرس: http://www.arkas.com.tr/intro.html، مراجعه کنید.
- چیچکلی کوی و یاکا کوی
چیچکلی کوی و یاکاکوی، که در امتداد هم و در فاصله 2 کیلومتری از مسیر جاده مانیسا-ازمیر و 6 کیلومتری بورنوا قرار دارند، به عنوان مراکز هوای تمیز ازمیر و بورنوا شناخته می شوند. مهمترین دلیل انتخاب شدن این منطقه، رستوران ها و صبحانه های روستایی تهیه شده از محصولات طبیعی و هوای پاک آن می باشد.
علاوه بر چیچکلی کوی، یاکا کوی، کورو دره، بِش یول، چامیجی، اِئری دره، کاراچام، کاواکلی دره، کایادیبی، لاکا و سارینچ نیز، مکان های ایده آل برای کسانی است که می خواهند اندکی از هرج و مرج زندگی و دغدغه شهری به دور باشند.
- دره هومروس
دره هومروس که نام خود را از «هومر» به عنوان حماسه سرا، شاعر معروف و خالق «ایلیاد و اودیسه» گرفته که در قرن ۸ ام پیش از میلاد در ازمیر یا جزیره ساکیز، می زیسته است. این دره برای کسانی که گوشه ای دنج از طبیعت می خواهند، مکان بی نظیری به شمار می رود.
طبق افسانه، هومر در غاری گسترش یافته در دشت و در بستر رود بورنوا که بین مرکز بورنوا و کایادیبی واقع شده، زندگی می کرده است. در این دره که هر دو طرف آن پوشیده از درخت می باشد، برکه ها، مسیرهای پیاده روی، پیست های دوندگی، مسیرهای دوچرخه سواری، مینی آمفی تئاتر و محوطه های پیکنیک، وجود دارد. با توجه به تحقیقات انجام شده در دره هومر برای گونه های اندمیک، زندگی 183 نوع گیاه از 54 خانواده و 103 گونه پرنده به ثبت رسیده است. این دره که به ويژه در آخر هفته توسط اهالی ازمیر مورد بازدید قرار می گیرد، یکی از بهترین مناطق برای رهایی از ازدحام شهر محسوب می شود.
- تپه باستانی یِشیل اُوا
این تپه که نخستین سکونت گاه ماقبل تاریخ ازمیر محسوب می شود، در میان دشت بورنوا واقع شده است. نخستین منطقه مسکونی واقع در تپه یشیل اُوا، دارای پیشینه ای 8500 ساله است که از دوره نوسنگی آغاز و تا به امروز ادامه یافته است. در این دوره، نخستین جوامع تشکیل شده در ازمیر به شکلی ابتدایی، از غارهای واقع در کوه ها و پناهگاه های سنگی به سطح های هموار نقل مکان کرده و با کشاورزی و دامپروری، در قالب یک جامعه متمرکز زندگی خود را آغاز و با مسامت می زیسته اند.
تصور بر این است همان گونه که در بسیاری از مراکز اطراف ازمیر نیز ثبت شده، تپه باستانی یشیل اُوا در نتیجه پیدایش شرایط نامساعد محیطی به دلیل تغییرات آب و هوایی، حدودا 5700 سال پیش از میلاد متروکه شده باشد. پس از 400 سال، در اوایل دوره مس سنگی، تپه باستانی «یاسّی اُوا» واقع در شمال غربی تپه «یشیل اوا» آغاز به پذیرش جوامع جدید کرده است. این جوامع که نسبت به مردمان عصر نوسنگی بدوی تر بودند، حضورشان در این منطقه بین سال های 5300-4300 پیش از میلاد، تداوم داشته است.
در 3020-2800 سال پیش از میلا در اوایل عصر برنز در منطقه ای که تپه باستانی یاسّی وجود دارد، منطقه مسکونی و خانه های بلند به سبک مِگارون و علیه حملات خارجی ساخته شده است که از فلز برنز به شکل کاربردی استفاده می کردند. این منطقه که اهالی آن مجهز به تبر و سوزن از جنس برنز بوده اند، روی هم رفته 8 بار تجدید ساخت شده و در حدود 2800 سال پیش از میلاد با زلزله ای تخریب شده است.
تپه باستانی یشیل اوا که در طول 6500 سال به طور پیوسته سکونت گاه مردمان مختلفی بوده، همچون تپه باستانی یاسّی، هر ساله یافته های غنی جدیدی مربوط به دوران ماقبل تاریخِ ازمیر را ارئه می دهد. در کنار این منطقه که عملیات حفاری در آن ادامه دارد، برای نخستین بار در ترکیه «مرکز بازدیدکنندگان تپه یشیل اُوا» دایر شده است. این مرکز که درآمیخته با مناطق حفاری است، به عنوان یک منطقه باستانی فعال، به طیف گسترده ای از افراد (از سطح مهد کودک تا دانشجو)، آموزش می دهد. برای کسب جزئیات بیشتر درخصوص تپه باستانی یشیل اوا، می توانید به آدرس: yesilova.ege.edu.tr، مراجعه کنید.
- تپه باستانی یاسّی
یاسّی تپه یک منطقه مسکونی ماقبل تاریخ بوده که در طول روند فرهنگ سازی یشیل اُوا، در سال 2005 یافت شده است. روند سکونت در تپه یشیل اوا که حداقل از 8500 سال پیش آغاز شده، در 6000 سال پیش از میلاد به سمت یاسّی تپه و حومه آن گسترش یافته است.
حفاری در یاسی تپه برای نخستین بار در سال 2010، به منظور ثبت «گسترش سکونت در اواخر دوره نوسنگی (6000-5800 سال پیش از میلاد)»، تحت برنامه حفاری یشیل اُوا و کشف زندگی در دوره های مس سنگی و عصر برنز، آغاز شده است.
