تحصیل در مقطع دکترا برای اتباع خارجی در ترکیه
تایماز گلزار 
ترکیه از جمله کشورهایی است که فرصت های بی نظیری را برای دانشجویان مقطع دکترا ارائه می کند. دانشگاه های ترکیه، که دارای برنامه های جابجایی دانشجو و نیز هزینه های نسبتا پایین آموزشی هستند، آموزش این مقطع را با کیفیت بالایی ارائه می کنند. ما در این مقاله بطور کامل، تمام نکات لازم درخصوص تحصیل در مقطع دکترا را گردآوری و به شما ارائه می کنیم.
دلایل تحصیل در مقطع دکترا در ترکیه
- اقتصاد رو به رشد: کار در ترکیه به عنوان: دومین اقتصاد در حال رشد سریع جهان، بازارهای نوظهور و تاثیر سیاسی، یک فرصت بزرگ به شمار می آید.
- آموزش به زبان انگلیسی: دانشگاه های ترکیه در کنار وجه خوب بین المللیِ خود، بسیاری از رشته های مقطع دکترا را به زبان انگلیسی آموزش می دهند.
- جنبه مالی: هزینه های زندگی و پایین تحصیل در ترکیه، آن را به گزینه مناسبی برای تحصیل در مقطع دکترا تبدیل کرده است.
دانشگاه های ترکیه
در ترکیه دانشگاه ها و سایر موسسات آموزش عالی، به دو بخش: دولتی (Devlet)، و خصوصی (Vakıf)، تقسیم می شوند. بودجه دانشگاه های دولتی اغلب از سوی دولت تامین می شود که به همین دلیل، شهریه نسبتا کمی دریافت می کنند. همچنین، زبان های آموزشی مورد استفاده در این دانشگاه ها شامل: ترکیه ای، انگلیسی، آلمانی یا فرانسوی، می باشد. در طرف مقابل، معمولا دانشگاه های خصوصی دارای ویژگی هایی چون: شهریه بالا، تمایل زیاد به فعالیت در عرصه بین المللی، مشارکت با بخش صنعت و آموزش به زبان انگلیسی (اغلب آنها)، می باشند. اما در حالت کلی، کلیه دانشگاه های ترکیه تحت نظارت شورای آموزش عالی کشور (YÖK)، بوده و از همین رو، امکان رقابت آنها در سطح بین المللی و مطابقت با استانداردهای آموزش عالی، فراهم شده است.
رتبه بندی دانشگاه های ترکیه در سطح جهانی
اتباع خارجیِ علاقه مند به تحصیل در مقطع دکترا و همچنین گذراندن پروژهای تحقیقاتی خود در دانشگاه های ترکیه، می تواند با انتخاب دانشگاه ها براساس رتبه بندی کلی یا رشته موردنظرشان، در دانشگاه مناسب ثبت نام نمایند. از این رو، ترکیه در مجموع دارای 166 دانشگاه می باشد که برخی از آنها در رتبه بندی جهانی، در بین 600 دانشگاه برتر قرار دارند. در زیر 10 دانشگاه برتر ترکیه که در ارزیابی های سال 2020 برجسته تر شده اند، عبارتند از:
- دانشگاه چانکایا (Çankaya)
- سابانجی (Sabancı)
- بیلکَنت (Bilkent)
- حاجت تپه (Hacettepe)
- کوُچ (Koç)
- بوغاز ایچی (Boğaziçi)
- دانشگاه فنی استانبول (İstanbul Teknik)
- دانشگاه فنی خاورمیانه (OrtaDoğu Teknik)
- آتیلیم (Atılım)
- دانشگاه استانبول
فرآیند دوره دکترا در ترکیه
با توجه به نامزدی ترکیه برای عضویت در اتحادیه اروپا، دانشگاه های این کشور «روند بولونیا» را دنبال می کنند (فرآیند بولونیا -Bologna Process)، که به مجموعه ای از جلسات و توافق های انجام شده بین وزرای کشورهای اروپایی اطلاق می شود؛ به موجب این توافق و نیز در راستای: اطمینان از صلاحیت دانشگاه ها، رعایت استانداردهای تعیین شده، بالا بردن سطح کیفی تحصیلات و ارزش مدارک دانشگاهی، دانشگاه های کشورهای عضو، ملزم به پایبندی به این اصول می باشند. بنابراین، تحصیل در مقطع دکترا در ترکیه، دقیقا مطابق با روند سایر دانشگاه های اروپایی می باشد؛ با این حال، رشته های دکترای در ترکیه از یک فرآیند مناسب ساختاری با مراحل و ارزیابی های تعریف شده ای، پیروی می کنند. این دوره شامل: دروس، سمینارها و امتحانات مختلف تا سقف اعتباری 240 AKTS (سیستم انتقال اعتبار اروپا)، می باشد. هرچند ممکن است مطالب و مباحث ارائه شده در بین دانشگاه یا رشته ها متفاوت باشد اما درمجموع، برای اخذ مدرک دکترا در ترکیه می بایست کلیه مؤلفه ها، با موفقیت پشت سرگذاشته شوند.
شرایط پذیرش برای مقطع دکترا در ترکیه
در ترکیه برای تحصیل در مقطع دکترا، دراختیار داشتن مدارک لیسانس و فوق لیسانس مرتبط، شرط اصلی می باشد. مدارک دانشگاهی افرادی که پیش از این در اروپا تحصیل کرده اند، اکثرا مورد قبول بوده و معمولا برای پذیرش در این مقطع، صرفا می بایست نوعی طرح و پیشنهاد تحقیق ارائه دهند؛ در این خصوص نیز، توصیه می شود نخست به استاد راهنمای احتمالی یا دانشگاه مراجعه نمایید. علاوه بر ارائه درخواست از سوی شما، معمولا انتظار می رود منابع دانشگاهی نیز از سوی خود شما ارائه و سپس در مصاحبه شرکت نمایید. نهایتا، به منظور سنجش و تایید اطلاعات علمی اتباع خارجی که برای مقطع دکترا تقاضا داده اند، می بایست در آزمون هایی چون: ALES، GMAT و GRE، شرکت کنند. همچنین برای رشته هایی که آموزش آنها به زبان انگلیسی می باشد، باید نمره حد نصاب در آزمون های TOEFL و IELTS نیز کسب گردد.
ارزیابی و مشاوره در مقطع دکترا
در ترکیه، رساله دکترا توسط کمیته های مختلفی بررسی و ارزیابی می شود که مشاور اصلی پایان نامه نیز خود عضو این کمیته ها می باشد. اعضای این کمیته، منتخبی از اساتید دانشگاهی و متخصص در امر پژوهش هستند که در سال اول تحصیلات دکترا، منصوب می گردند.
آزمونِ ارزیابی سطح علمی برای مقطع دکترا
دوره دکترا در ترکیه با پشت سر گذاشتن یک آزمونِ ارزیابی سطح علمی آغاز می گردد. کمیته مربوطه، پروپزال تز دکترا را از طریق 2 آزمون کتبی و 1 مصاحبه/آزمون شفاهی، مورد بررسی قرار می دهد. اعضای این کمیته نیز، متشکل از اعضای کمیته داوران هستند که خود، مسئول برگزاری آزمون های مقطع دکترا می باشند؛ نتایج این آزمون ها نیز از سوی کمیته ارزیابی، بررسی می گردد.
ارزیابی دوره ای در مقطع دکترا
پس از با موفقیت پشت سر گذاشتن آزمون و ارائه و دفاع از پروپزال تز دکترا و هدف پژوهش، دوره دکترا آغاز می شود. در سراسر این دوره، ارزیابی های منظمی (هر شش ماه)، از سوی کمیته ارزیابی صورت می گیرد. این کمیته: نتایج مطالعات موجود، روش و برنامه کار را، از طریق گزارش ارائه شده مورد بررسی قرار می دهد.
آزمون پایان ترم
بعد پایان بررسی ها، پایان نامه نهایی دکترا توسط هیئت داوری پایان نامه، ارزیابی می شود.
