تایماز گلزار بازار خودرو در ترکیه، بازاری رو به رشد است که دسترسی آسان به طیف وسیعی از خودروهای مدل تازه و دسته دوم را که در: نمایندگی ها، بازار خودرو، نمایشگاه، بصورت سنتی و توسط دلالان، و از طریق وب سایت ها و تبلیغات طبقه بندی شده روزنامه ها، به فروش می رسد، فراهم می سازد.
خرید خودروی تازه
روند ثبت اسناد و مدارك مورد نياز جهت خرید خودروی تازه برای اتباع خارجی، مشابه شهروندان تركيه می باشد. با این حال، ثبت وسیله نقلیه خریداری شده برای به یک تبعه خارجیِ مقیم، با پلاکی از گروه MA/MZ صورت می گیرد.
به طور کلی، فروشندگان خودرو های نو، از جانب خریدارانشان به «اسناد ثبت خرید» رسیدگی می کنند. خودرو تازه خریداری شده، می بایست ظرف مدت سه ماه از تاریخ خرید، در اداره راهنمایی و رانندگی (Traffic Registration Offices)، به ثبت برسد. اسناد مورد نیاز جهت ثبت خودرو شامل موارد زیر می باشد:
- سند فروش از دفتر اسناد رسمی (Noter Satış Senedi)
- فاکتور فروش (Fatura)
- مجوز تردد در بزرگراه ها (سندی فنی)، (Karayolu Uygunluk Belgesi)
- رسید ÖTV (ÖTV Makbuzu – مالیات ویژه اقلام مصرفی – Özel Tüketim Vergisi)
- بیمه اجباری موتور (Zorunlu Motor Sigortas?)
قوانین انتشار گاز CO2 در خودروهای سواری تازه
با به اجرا درآمدن مقررات مربوط به مصرف سوخت و انتشار گاز CO2 برای خودروهای تازه، زین پس می بایست داده های رسمی ای که میزان CO2 را مشخص می کنند، هنگام فروش یا اجاره خودروهای تازه ارائه شوند. همچنین، می بایست میزان انتشار گاز CO2 برحسب گرم/کیلوگرم، در اسناد مربوطه ثبت گردد.
خودروها براساس حجم موتورشان، به سه دسته مالیاتی زیر دسته بندی می شوند:
- ظرفیت تا 1600 cm3، مجموع مالیات: 6%
- ظرفیت بیشتر از 1600 cm3 و کمتر از 2000 cm3، مجموع مالیات: 8%
- ظرفیت بیش از 2000 cm3، مجموع مالیات: 1%
توجه: ÖTV و VTV، در این نرخ ا لحاظ گردیده اند.
وسایل نقلیهء معاف از مالیات برای اتباع خارجی
یک تبعه خارجی که به طور قانونی در ترکیه و با اجازه اقامت معتبر ثبت نام کرده، می تواند از امتیازِ داشتن وسیله نقلیهء معاف از مالیات، بهره مند شود؛ وی می توانید از این امتیاز در مواردی چون: خرید خودرو تازه از نمایندگی در ترکیه، خرید خودروی معاف از مالیاتِ دست دوم از یک تبعه خارجی دیگر، یا به همراه آوردن خودروی شخصی با خود به کشور، استفاده نماید.
این استثناء مالیاتی برای خودرو، بدان معنی است که یک تبعه خارجی حق دارد بدون پرداخت مالیات ویژه اقلام مصرفی یا مالیات بر ارزش افزوده (Katma Değer Vergisi، KDV)، یک خودرو تازه را از نمایندگی مجاز، خریداری کند. این مزیت، صرفا هنگام انتقال سند به یک تبعه خارجی دیگر معتبر و برقرار می ماند.
توجه: با وجود معافیت های مالیاتی برای این قبیل خودروها، آنها همچنان ملزم به پرداخت مالیات سالانه برای جاده (Bandrol)، می باشند.
این مزیت، به ازای هر دارندهء مجوزه اقامت و تنها برای یک خودرو، دردسترس می باشد (به استثنای کارکنان سفارت و اعضای ناتو، که ممکن است برای همسرانشان خودرویی خریداری کنند)، و صرفا اعضای خانواده مرتبط، اجازه سوار شدن آن را دارند. شهروندان ترک امکان خرید و استفاده از چنین مزایایی را ندارند.
خرید خودرو معاف از مالیات (پلاک آبی)
خودروهای معاف از مالیات که معمولا با عنوان خودروهای «پلاک آبی» نیز شناخته می شوند (Mavi Plaka)، دارای پلاکی با نشان «MA/MZ» بوده که نمایانگر مالکیت آنها توسط یک تبعه خارجیِ مقیم ترکیه است. ثبت این قبیل خودروها در مجوزی با نام «مجوز آبی» ذکر و مدت اعتبار آنها، تا زمان اعتبار مجوز اقامت یا کار مالک می باشد. در صورت عدم تمدید این مجوز، جریمه هایی با لحاظ شدن ضرایبی از مالیات گمرکی، برای آنها درنظر گرفته می شود.
مشمولین استفاده از خودروهای معاف از مالیات عبارتند از:
- تبعه خارجی بازنشستگان
- تبعه خارجی کارمندان، با مجوز کار در ترکیه
- اساتید و دانشجویان خارجی (به استثنای دانشجویان کلاس زبان)
- کارکنان خارجی ناتو و کارشناسانی که برای ماموریت های بین المللی یا اتحادیه اروپا کار می کنند
- کارمندان خارجی شبکه های خبری مستقر در ترکیه (غیر ساکن)
- دارندگان کارت شناسایی وزارت امور خارجه
مدارک مورد نیاز هنگام خرید خودروهای معاف از مالیات:
- گذرنامه با مجوز کار/اقامت
- سند صادره از دفتر اسناد رسمی
- کلیه اسناد خودرو
- رسید پرداخت های مالیاتی
معمولا فروش خودروی دست دوم از یک تبعه خارجی به نفر دیگر، در کنسولگری فرد فروشنده صورت می گیرد. در این زمینه، شرکت های متخصصی برای انجام چنین معاملاتی وجود دارند.
خرید خودرو تازه یا دست دوم توسط تبعه خارجی
هر تبعه خارجی که با مجوز اقامت معتبر اقامت و به طور رسمی در ترکیه اقامت دارد، حق دارد به نام خود یک وسایل نقلیه موتوری خریداری و ثبت نماید (درحقیقت این موضوع حتی شامل قایق تفریحی خصوصی نیز می شود؛ اما خود آن مسئله ای جداگانه است).
هر دوی خریدار و فروشنده، می بایست دارای یک آدرس ثبت شده باشند که از طریق e-Devlet یا اداره کل جمعیت در منطقه خود (ثبت احوال)، قابل بررسی می باشد. وسیله نقلیه، باید در اداره راهنمایی و رانندگی ناحیه ای که تبعه خارجی ساکن می باشد، ثبت گردد. حق استفاده از این وسیله نقلیه، محدود به مالک، همسر و فرزندان وی می شود.
مراحل خرید خودروی تازه
روند خرید یک وسیله نقلیه تازه بسیار ساده و مشخص می باشد. این روند با راهنمایی لازم از سوی فروشنده به خریدار، درخصوص «نماینده راهنمایی و رانندگیِ» خود (Trafik Takipçisi)، آغاز می گردد. نماینده راهنمایی و رانندگی شخصی است که حرفه اش، انجام تمامی مراحل تشریفاتی در زمینه ثبت خودرو می باشد.
طی سال های اخیر با وجود تسهیل در روند این جریان، اما هنوز بیشتر ترک ها نیز ترجیح می دهند از خدمات چنین اشخاصی استفاده کنند. برای آنکه Takipçi بتواند به وکالت از طرف خریدار اقدام کند، خریدار خارجی می بایست به همراه یک مترجم به دفتر اسناد رسمی رفته و چنین وکالتی بدهد. پیش از امضای هرگنه سندی از طرف تبعه خارجی، وی نخست می بایست ترجمه ای معتبری از گذرنامه خود تهیه و ارائه کند. روش دیگر، همراهی با Takipçi در اداره راهنمایی و رانندگی و امضای حضوری ثبت درخواست ثبت نام وسیله نقلیه می باشد که راهکاری ارزان می باشد.
مراحل خرید خودروی دست دوم
برخلاف اکثر کشورهای اروپایی که خرید و فروش وسیله نقلیه دست دوم، به دور از تشریفات اداری زیاد می باشد، در ترکیه مراحل فروش صرفا از طریق دفاتر اسناد رسمی صورت می گیرد. پیش از ملاقات با خریدار در دفتر اسناد رسمی، فروشنده می بایست از امکان ثبت وسیله نقلیه موردنظ در سیستم ویژه فروش، اطمینان حاصل کند. در صورت عدم پرداخت جریمه یا اقساط مالیات مربوط به وسیله نقلیه (در هر موعد 6 ماه)، سیستم از انجام هرگونه معامله خودداری می کند. در دفتر اسناد رسمی، هزینه ای تحت عنوان «مالیات تراکنش» وجود دارد که می بایست پرداخت گردد؛ همچنین، یک مترجم قسم خورده نیز باید در طول روند انجام معامله، تبعه خارجی را همراهی و کمک کند.
سایر موارد
- پس از پایان مراحل معامله وسیله نقلیه بین دو شهروند ترکیه، تشریفات ثبت به طور خودکار و توسط دفتر اسناد رسمی انجام و مدارک مربوط را به اداره راهنمایی و رانندگی منطقه، ارسال می کند؛ مالک جدید، مدارک مالکیت خودرو را از طریق پست، دریافت خواهد کرد.
- متاسفانه، این روند برای خریداران تبعه خارجی آسان نمی باشد. صرفنظر از اینکه وسیله نقلیه در همان منطقه از اداره راهنمایی و رانندگی بماند یا به منطقه دیگری منتقل شده باشد، می بایست شماره پلاک آن را تعویض گردد؛ زیرا وسایل نقلیه ثبت شده به نام تبعه خارجی، شماره پلاکی متفاوت از خودروهای متعلق به ترک ها، دریافت خواهد کرد. بر روی چنین شماره پلاک هایی، علاوه بر کد استان (34 = استانبول، 07 = آنتالیا، 48 = مولا)، ترکیبی از حرف «M» به شکل های: MA، MB، MC و غیره، درج می گردد. حرف «M» یک ویژگی متمایز کننده برای وسیله نقلیه متعلق به یک اتباع خارجی می باشد.
در دفتر اسناد رسمی، اوراق موقتی را برای مالک جدید (تبعه خارجی)، تا هنگام دریافت مدارک اصلی مالکیت، جهت تردد صادر خواهد کرد. ملک جدید (تبعه خارجی)، تا 30 روز پس از خرید خودرو دست دوم، فرصت دارد ان را به نام خود ثبت کند که توصیه می شود این کار را در اسرع وقت انجام دهد. این کار در اداره راهنمایی و رانندگی (Trafik Şubesi)، منطقه (İlçe)، یا استان (İl)، صورت می گیرد. اگر قصد ایجاد یک چالش برای خود دارید و می خواهید خودتان مراحل این کار را انجام دهید، باید آن را از مراجعه به پلیس راهنمایی و رانندگی و با ارائه مدارکی چون: گذرنامه، ترجمه گذرنامه، اوراق موقت دریافتی از دفتر اسناد رسمی و نیز مجوز اقامت خود، آغاز کنید؛ در ادامه، می بایست به مرکز تعویض پلاک (Chamber of Drivers – Şoförler Odası)، مراجعه کرده و پس از پرداخت هزینه های لازم، در آخرین مرحله پیش از دریافت اوراق خودرو/موتور خود، بیمه نامه اجباری تردد را نیز خریداری کنید.
- هنگام فروش وسیله نقلیه توسط یک تبعه خارجی به یک تبعه ترک، پلاک ها می بایست به دفتر اسناد رسمی تحویل داده شوند. در حالی که داشتن مجوز اقامت معتبر برای خرید وسیله نقلیه موتوری کاملا ضروری است، اما هنگام فروش، شماره شناسنامه تبعه خارجی (ID number – Yabancı Kimlik Numarası)، کفایت کرده و اجباری به داشتن مجوز اقامت معتبر، نمی باشد.
